Xii jadval qonunlari

VI jadval
1. Agar kimdir o‘zini garovga qo‘yish (bitimini) va narsani begonalashtirish bitimini 5 guvoh va tarozibon ishtirokida tuzsa, bunda aytilgan so‘zlar uzilmas deb hisoblansin.
2. (Sitseron. Majburiyatlar to‘g‘risida, III. 16: XII jadval qonuniga asosan bitim tuzilayotganda aytilgan so‘zlarni keltirish yetarli isbot hisoblangan. O‘z so‘zlaridan tonganlar ikki karra jarimaga solinar edi).
3. (Sitseron. Tor. IV. 23: Yer uchastkasiga nisbatan egalik qilish muddati ikki yil boshqa narsalar uchun esa 1 yil o‘rnatilgan).
4. (Gay, Institutsiyalar, 1.3 XII jadval qonuni tomonidan eri bilan uzoq muddat birga yashayotganligi fakti ostida o‘zining ustidan erining xokimiyati o‘rnatilishini xohlamagan ayol har yili o‘z uyidan uch kechaga chiqib ketishi va shu tariqa o‘zining ustidan yillik egalikni uzgan bo‘lishi aniqlangan).
5. a) (Avl Geliy. Antik kechalar, XX. 17. 7.8: Sud so‘zlashuvida o‘z qo‘li bilan o‘z narsasini turib berish — bu sud so‘zlashuvida tortishuv borayotgan narsaga qo‘lini tekizishi demakdir. Ya’ni, boshqacha aytganda, raqib bilan musobaqada tortishuvga sabab bo‘layotgan narsani ushlab olmoq va tantanali iboralar bilan unga bo‘lgan haqqini talab qilmoq. Narsaga qo‘lini qo‘yish ma’lum joyda, pretor xuzurida, agarda kimdir o‘z qo‘li bilan o‘z narsasini sud so‘zlashuvida talab qilayotgan bo‘lsa, XII jadval asosida amalga oshirilar edi). b) (Pavel. Fragm. Vatic., 50: XII jadval qonuni 5 guvoh va tarozibon ishtirokida bitim yo‘li bilan narsani begonalashtirishni, hamda sud so‘zlashuvida pretorning oldida bu narsaga egalik huquqidan voz kechish yo‘li bilan begonalashtirishni tasdiqlaydi).
6. (Tit Liviy. III. 44: Appiy Klavdiy qonunlariga asosan himoyachilar (Verginiya himoyachilari) qizlarga nisbatan fikrlash erkinligi berilishini o‘zining dastlabki farmonlarida mustahkamlab qo‘ygan).
7. Egasi boshqa odam tomonidan imorat qurishga yoki tok o‘tkazishga ishlatilgan, o‘z xoda va ustunlariga tegmasin va tortib olmasin.
8. (Ulpian. I,I pr. D. XLV1I. 3: XII jadval qonuni qurilishga yoki tok o‘tkazishga ishlatilgani o‘g‘irlangan ustunlarni o‘z mulki sifatida na talab qilishga, na tortib olishga yo‘l qo‘yar edi, lekin materiallar bahosining ikki barobarida ularni ishlatishda ayblanayotgan shaxsga da’vo qilinar edi).