Xidirov xojakbar ravshanivich abtotransportlardan ajralib chiqadigan tashlanmalarning atrof muhitga ta

Xulosalar…………………………………………………………………………58 

Tavsiyalar………………………………………………………………………...59 

Foydalangan adabiyotlar………………………………………………………..60 

 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

3 

KIRISH 

Mavzuning 

dolzarbligi. 

Avtotransportlardan 

ajralib 

chiqadigan 

tashlanmalarning 

аtrof  muhitga  ta‘sirini  baholashni  o‗rganish  dolzarb 

muammolardan  biri  bo‗lib  hisoblanadi.  Xozirgi  davrda  dunyoda  sanoatning  jadal 

rivojlanishi  va  avtomobillar  sonining  o‗sishi  natijasida  atmosfera  havosining 

ifloslanishi  ortib  borayotganligi  global  mikyosdagi  muammolardan  biri 

hisoblanadi.  Avtomobil  transporta  va  transport  infratuzilmasi  korxonalari 

atmosfera  xavosini  toksik  va  issiqhona  gazlari  bilan  ifloslantiruvchi  asosiy 

manbalardan xisoblanadi.Hozirda jaxonda bir milliarddan ortik avtomobil mavjud 

bo‗lib,  atmosferaga  chiqarilayotgan  issiqhona  gazlar  ajratmalarning  13  foizini 

avtomobil  transportining  ulushi  tashkil  qiladi.  Atmosferaga  issiqhona  va  boshqa 

gazlarni  chiqarilishini  kamaytirish  global  muammo  bo‗lib,  uni  xal  qilish  uchun 

birinchi  navbatda  ajratmalarning  miqdorini  aniq  baholash  masalasini  xal  qilish 

zarur. 

Mamlakatimiz  mustaqillikka  erishgandan  so‗ng  respublikada  atrof  muxit 

muhofazasi  masalalariga  alohida  e‘tibor  qaratilmoqda.  Iqtisodiyotning  barcha 

tarmoqlari  kabi  tabiatni  muhofaza  qilish  soxasida  ham  keng  qamrovli  islohatlar 

amalga  oshirilmoqda.  Muntazam  ravishda  muayyan  davrlarga  mo‗ljallangan  atrof 

muhit  muhofazasi  bo‗yicha  xarakatlar  dasturi  qabul  qilinib,  amalga  oshirib 

kelinmoqda. 

Avtomobil-yo‗l  tizimining  tez  rivojlanishi  va  atrof  muhit  xolatining  o‗zgarib 

borishi  sharoitida  mavjud  inventarizatsiya  usullarini  atmosferaga  chiqarilayotgan 

issiqhona  va  boshqa  gazlar  ajratmalarini  xisobga  olgan  holda  takomillashtirilishi 

atrof  muhitni  ekologik  monitoringa  samaradorligini  yanada  oshirish  imkoniyatini 

yaratadi.  Barqaror  ijtimoiy-iktisodiy  rivojlanish  sharoitida  «yo‗l-avtomobil» 

kompleksidan  atmosferaga  chiqariladigan  issiqhona  gazlari  va  boshqa  zararli 

moddalarni inventarizatsiya qilish va ekologik monitoringini tizimini tashkil etish 

usullarini  yanada  takomillashtirish  dolzarb  muammo  bo‗lib,  uning  xal  etilishi 

muhim ilmiy-amaliy ahamiyat kasb etadi[1]. 

---

 

4 

O‗zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2000 yil 9 oktyabrdagi 389-son 

«1999-2005  yillarda O‗zbekiston  Respublikasining  atrof-muhitni  muhofaza qilish 

ishlari  dasturini  amalga  oshirish  masalalari  to‗g‗risida»ga,  2008  yil  19 

sentyabrdagi 212-son «2008-2012 yillarda O‗zbekiston Respublikasida atrof muhit 

muhofazasi  bo‗yicha  Xarakatlar  dasturi  to‗g‗risida»gi,  2011  yil  31  oktyabrdagi 

292-son «2011-2015 yillarda O‗zbekiston Respublikasida atrof tabiiy muxit davlat 

monitoringa  dasturini  tasdiqlash  tug‗risida»gi  karorlari  hamda  Vazirlar 

Mahkamasining  2013  yil  27  mandata  142-son  karori  bilan  tasdiqlangan  «2013-

2017  yillarda  O‗zbekiston  Respublikasida  atrof  muhit  muhofazasi  bo‗yicha 

xarakatlar dasturi»da belgilangan vazifalarni muayyan darajada hal etishga mazkur 

bitiruv malaka ishi tadqiqota xizmat qiladi