Xasanova roʻzigulning

1.2. O’lkamiz viloyatlaridagi antik davr yodgorliklari
Buxoro viloyati hududida R.Sulaymonov rahbarligida, Buxoro shahrining paydo bo’lishi va rivojlanish tarixini o’rganish maqsadida A.R.Muxammadjonov rahbarligidagi arxeologik guruhlar tadqiqot ishlarini olib bordi. Natijada Romish–I, II, III, Setalak, Buxoro keng miqyosda o’rganildi.
Buxoro – Zarafshonning Rudizar va Zarirud ismli ikki sohilida bir-biriga qarama-qarshi joylashgan, alohida-alohida qishloqlar asosida paydo bo’lgan. Shaharning etti joyida keng ko’lamda arxeologik tadqiqotlar olib borilgan, undagi madaniy qatlam 20 metrdan oshiq. Devor avval paxsadan, keyin to’rt tomoni teng xom g’ishtdan qurilgan, to’g’ri burchakli kungurga ega. Shahar uch qismdan iborat, ya’ni ark, shahriston va shahar atrofidan iborat bo’lib, turli tarixiy davrda shakllangan.
Shu bilan birga, Kozimontepa, Chordira, Qo’shrabod, Arabop-1, Arabop-2, Varaxshaning quyi qatlami, Xo’jabo’ston, Beshtepa yodgorliklari o’rganildi.
Qashqadaryo viloyati hududida antik davr yodgorliklari
S.K.Kabanov, R.Sulaymanov rahbarligidagi arxeologik guruhlar Erqo’rg’onda, Toshkent Davlat Milliy universiteti arxeologiya guruhi Keshda, M.To’rabekov rahbarligidagi guruh Qarshi shahrida arxeologik qazish ishlarini olib bordi. Shu yodgorliklardan Erqo’rg’onda keng miqyosda arxeologik qazish ishlari olib borildi. Erqo’rg’on – Nautaka viloyatining markazi bo’lgan (A.Makedonskiy shu shaharda to’xtagan degan taxminlar bor). Rejalashtirilishi aylana shaklda, umumiy maydoni – 70 ga. Antik davrga oid qal’a devori, ark devori va ibodatxona o’rganildi. Shu bilan birga, Qal’ai- Zaxoki Maron, Tillatepa, Kasantepa yodgorliklari ham o’rganilgan.
Samarqand viloyati hududida antik davr yodgorliklari
Ya.G’.G’ulomov rahbarligida Afrosiyob ekspeditsiyasi Afrosiyobda keng miqyosda arxeologik tadqiqotlarni olib bordi.
Shaharning mudofaa devori va ichki qismida qadimiy madaniy qatlam o’rganildi, natijada yodgorlikning qurilishi mil.av. 2500 yilga oidligi aniqlandi Bu yodgorlikda O’zbekiston-Germaniya, O’zbekiston-Frantsiya arxeologiya ekspeditsiyasi xodimlari faoliyat olib bormoqdalar. R.Sulaymonov rahbarligidagi arxeologik guruh Ko’ktepada arxeologik qazish ishlarini olib borib, qadimiy shahar ekanligini aniqladi. Shaharning hajmi 100 ga, ark, ibodatxona, uy, mahallalar o’rganilgan.