Xamsa alisher Navoiy xamsa

To'rtinchi maqolat 

RIYOYI XIRQAPO'SHLAR HAQIDA

Ey, ustamonlik bilan darveshlar kijdmini kiyib 

olib, shom-u saharda boldrib, faiyod urayotgan, 

xirqaning har chekkasiga shayxlik va taqvodorlik 

niqobida makr yamoqlarini tikib olib, unga у ana 

yumaloq  shaklli  qog'ozlarni  qadab,  iplari  makr 

rishtalari, ignasi esa iblisning mo'ylabi bolganlar.

---

Boshidagi  eski  sallasi  buram-buram  bo'lib 

ketgan, egri hassasi hiyla uyining ustuni, koshki 

u  sinib,  bu  uy yiqilganida  edi.  Qolidagi. tasbeh 

donalarini butparast yo'ngan.

Beo‘xshov  soqoli  kulgu  uchun  osilgandek, 

ko'rinishi ham egri yog‘och ustiga chiqib o'tirgan 

echkidek tuyiladi. Ishida echkichalik ham to‘g‘rilik 

yo‘q,  u  o‘g‘rini  tutsa,  buning  o‘zi  o‘g‘rilik  qiladi. 

Echki  ahliga yashil  o‘t,  yaxshilik  tilasa,  mingta 

echkiga  ham  peshvolik  qila  oladi.  Tog‘da  ham, 

dashtda ham to'dani boshqarib, yol qiyinchilildaridan 

omon  olib  o‘tadi.  Qop-qorong‘i vodiyda  ham yo‘l 

topib, to‘g‘ri yoldan adashtirmay galasini boshqa- 

radi. Bu to'dasiga to‘g‘ri y o l ko'rsatib borsa, bunisi 

to'g'ri jahannam o‘ti tomon boshlaydi.

U1  ajojdb  to‘da zulmat vodiysi  tomon y o l  olib, 

xonaqohga  yetib  borishadi-da,  u  yerga  bo'yra 

to'shab,  riyokor  shayxni  o'zlariga  shayx  deb 

ataydilar.  0 ‘zini orif deb, Xizr deb bilgan bu «pir» 

«muridlar»ni o‘z usullariga o^natadi. Shayxga mu- 

nosib riyo ahli gohi baland ovoz bilan baqirishib, 

gohida pirpirakdek charx urishib, o‘rnidan turol- 

maydigan darajada behol bo lib  tiqilishadi.  Keyin 

shayxni o‘z sultonlari deb duo qiladilar-da, unga 

hadyalar,  mol-dunyolar  tortiq  qiladilar.  Bunday 

el  yomonlaming  yomonidurlarkim,  ulardan  yo- 

monroq kishilami topib bolmaydi. Bularga, hatto, 

do'zax ham xajrf.  Ular o‘tga ham azob beradilar.

Ey ko'ngul, ikki jahondangina emas, hatto jon- 

laridan ham kechadigan, joniga jonini fido qilishga 

tayyor  turuvchi  elga jahonlar  fido  bolsin.  Ular 

qay  tomon  nazar  tashlasalar,  Haqni  ko‘radilar, 

nabiy sunnatiga amal qilib, jannat umidini ham,

---

do‘zax vahimasini ham nazar-pisand qilmaydilar. 

Borliqni foniy bilib, o'zlarini yo'qlik o‘ti ichida kul 

aylaydilar.  Ularga muhabbat lofi noravo.