Xalqaro tijorat ishi

DES -DELIVERED EX SHIP - kemadan etkazib berish.
Bu termin tovarlarni faqat dengiz orqali tashishda qo‘llaniladi. Bunda sotuvchi o‘z majburiyatlarini kelishilgan portga etkazgandan so‘ng eksport hujjatlarini rasmiylashtirish bilan bog‘lik barcha chiqim va xavflarni to‘laydi. Import bojxona formalliklari xaridor bo‘yniga yuklatiladi.
DEQ- DEKIVERED EX QUAY -kema jo'natiladigan joydan etkazib berish.
Bu terminga asosan sotuvchi zimmasiga tashish bo‘yicha barcha xarajatlar to‘lanishi yuklatilgan. Bundan tashqari import-eksport hujjatlarini rasmiylashtirishni va etkazib berish bilan bog‘liq barcha xavf- xatarlar aynan sotuvchi bo‘ynida xaridor «tozalangan» tovarni kelishilgan portda boj va tushirish uchun xaq tulamasdan qabul qiladi. Bu termin faqat tovarlarni dengiz va ichki suv transportida tashishlarda ishlatiladi.
DDU- DELIVERED DUTY UNPAID - bojni etkazib berish.
DES terminida bo‘lgan kabi majburiyatlarni o‘z ichiga oladi. Port o‘rniga olib kiritilayotgan mamlakatda biron bir manzil bo‘ladi. Xaridor xarajat va xavf uchun o‘zi javob beradi. Agar tomonlar o‘rtasida import hujjatlarini rasmiylashtirish sotuvchiga yuklatilsa, u xolda qo‘shimcha ravishda tegishli shartlar qo‘yilishi lozim. Aralash va boshqa barcha tashishi jarayonlarida ishlatiladi.
DDP- DELIVERED DUTY PAID -bojni etkazib berish.
EXW termini sotuvchi zimmasiga minimal majburiyatlarni yuklasa, u xolda berilgan termin sotuvchi manfaatigadir. Ya‘ni sotuvchi barcha chiqimlarni to‘laydi va xavf xatar uchun o‘zi javob beradi. Bundan tashqari sotuvchi bojxona hujjatlarini rasmiylashtirishni va bojlarni tulashni o‘z bo‘yniga oladi.
Agar sotuvchi ba‘zi bojlarni to‘laolmayotganligi aniklansa, bu o‘z navbatida tegishli shartlar qo’shilishi bilan xal qilinadi. Tashishning barcha turlarida qo‘llaniladi.
Narx
Oldi-sotdi shartnomasida tovar narxini belgilash uchun o’lchov birligi, bazis narxi, valyuta narxi, narxni fiksatsiyalash uslubi va narx darajasi aniqlanadi.

•