|
3. Yevropol vakolati doirasi
Yevropol vakolati a’zo davlatlarning birgalikdagi harakatlariga
zarurat tug‘diruvchi uyushgan jinoyatchilik, terrorizm va tegishli
jinoyatlarning hajmi og‘irligi va huquqiy oqibatlaridan kelib chiqqan
holda 2 yoki undan ortiq a’zo davlatlarga taalluqli jinoyatchilikning
boshqa og‘ir turlarini qamrab oladi.
65
Yevropol vakolati shuningdek, bog‘langan jinoyatlarni ham qamrab
oladi. Quyidagilar o‘zaro bog‘langan jinoyatlar deb tan olinadi:
- Yevropol vakolati doirasida bo‘lgan qilmishlarni sodir etish
vositalarini qo‘lga kiritish maqsadida sodir etilgan jinoyatlar;
- Yevropol vakolati doirasida bo‘lgan qilmishlarni sodir etishni
osonlashtirish yoki oxirigacha yetkazish maqsadida sodir etilgan
jinoyatlar;
64
Энтин Л.М. Европейское право. Право Европейского Союза и правовое обеспечение защиты прав
человека: учебник для вузов. - Москва: Норма, 2009. – С. 83.
65
Каюмова А.Р. Механизмы осуществления уголовной юрисдикции государствами ЕС в рамках
формирования пространства свободы, безопасности и правосудия // Международное публичное и частное
право. - № 4. - 2007. – С. 47.
105
- Yevropol vakolati doirasida bo‘lgan qilmishlarning jazolanmasligini
ta‘minlash maqsadida sodir etilgan jinoyatlar;
66
Yevropol quyidagi asosiy vazifalarni bajaradi:
- Axborot va ma‘lumotlarni to‘plash, saqlash, qayta ishlash, tahlil
etish, axborot va ma‘lumotlar almashinuvi;
- A’zo davlatlar vakolatli organlarini qayd etilgan jinoyatlarning
aloqalari to‘g‘risida zudlik bilan xabardor qilish;
- A’zo davlatlardagi tergovlarda ko‘maklashish, xususan, milliy
bo‘limlarga zaruriy bo‘lgan tegishli axborotni taqdim etish yo‘li bilan;
- Tegishli
a’zo davlatlarning vakolatli organlariga tergovni
qo‘zg‘atish o‘tkazish va muvofiqlashtirish to‘g‘risida so‘rovlar bilan
murojaat etish hamda muayyan ishlar bo‘yicha qo‘shma tergov
guruhlarini tuzish taklifini ilgari surish;
- A’zo davlatlarga yirik xalqaro tadbirlar o‘tkazilayotganda
ma‘lumotlar taqdim etish va ularni tahlil etishda ko‘maklashish;
- Uning maqsadiga doir bo‘lgan tahdidlarni baholash, strategik
tahlillar va umumiy ma’ruzalar tayyorlash, shu jumladan, uyushgan
jinoyatchilikni keltirib chiqaruvchi tahdidlarni baholash.
Yevropol,shuningdek, quyidagi boshqa funksiyalarni ham amalga
oshiradi:
66
Ильин Ю.Д. Лекции по истории и праву Европейского Союза. - М.: Спарк, 2009. – С. 59.
106
- A’zo davlatlar vakolatli organlariga nisbatan tergov jarayonlarini
ekspert bilimlarini rivojlantirish va tergovlarni o‘tkazish bo‘yicha
maslahatlar berish;
- Milliy miqyosda va Yevropa Ittifoqida operativ faoliyatga doir
mavjud resurslardan samarali va oqilona foydalanishga qulay sharoitlar
yaratish va bunga ko‘maklashish maqsadida strategik ma‘lumotlar
taqdim etish va mazkur faoliyatga ko‘mak berish.
Yevropol uning tasarrufidagi shtat va budjet resurslaridan kelib
chiqqan holda quyidagi sohalardagi ko‘magi, maslahatlari va
tadqiqotlaridan foydalanish imkoniyatini taqdim etgan holda a’zo
davlatlarga yordam ko‘rsatishi mumkin:
- Yevropa politsiya kolleji bilan hamkorlikda ularning vakolatli
organlari personalini o‘qitishi;
- Mazkur organlarni tashkil etish va jixozlash;
- Jinoyatchilikning oldini olish usullari;
- Texnik va ilmiy tavsifdagi politsiya metodlari, Shuningdek tergov
metodlarini tahlil qilish.
A’zo davlatlar Yevropolning muayyan jinoyatlar bo‘yicha tergovni
qo‘zg‘atish, o‘tkazish yoki muvofiqlashtirish to‘g‘risidagi har qanday
so‘rovini ko‘rib chiqadilar va mazkur so‘rovlarga zarur e’tiborni
qaratadilar. Jinoiy tergovni qo‘zg‘atish to‘g‘risida so‘rov bilan murojaat
etishdan oldin Yevropol bu xususda YevroYustga xabar beradi.
67
Agar
a’zo davlatlarning vakolatli organlari Yevropol so‘roviga amal
qilmaslikka qaror qilsalar ular uni o‘z qarorlarining sababini ko‘rsatgan
holda bu to‘g‘risida xabardor qiladilar.
Yevropolning muayyan jinoyatlar bo‘yicha tergovni qo‘zg‘atish,
o‘tkazish yoki muvofiqlashtirish to‘g‘risidagi so‘rovlariga javoblar,
shuningdek, tergov natijalari to‘g‘risida Yevropolga xabar qilinayotgan
ma‘lumot a’zo davlatlarning vakolatli organlari orqali uning tegishli
milliy qonunchiligida belgilangan qoidalarga ko‘ra yuboriladi.
Shunday qilib Yevropa politsiya tashkiloti (Yevropol) – jYevropa
Ittifoqining huquqni muhofaza qiluvchi tashkiloti bo‘lib, uning asosiy
maqsadi Yiga a‘zo davlatlar vakolatli organlarining xalqaro uyushgan
jinoyatchilikka qarshi kurash sohasidagi o‘zaro hamkorligini oshirishdan
iborat. Bundan tashqari Yevropol uchun shaxsga qarshi, moliyaviy
jinoyatlar va kiberjinoyatlar ham alohida ahamiyatga ega
68
. Agar mazkur
67
Бирюков, П. Н. О некоторых аспектах деятельности Евроюста // Международное публичное и
частное право. – 2007. - №2. – С. 35.
68
Европейское право и национальное законодательство: сборник науч. трудов / ИНИОН РАН. - М.,
2007. – С. 143.
107
jinoyatlarga uyushgan kriminal tuzilmalar qo‘shilgan bo‘lsa va basharti
mazkur jinoyatlar 2 yoki undan ortiq Ittifoq a’zo davlatlari manfaatlariga
taalluqli bo‘lsa agentlik bu ishlar bilan shug‘ullanadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
