Xalqaro huquqni muhofaza qiluvchi tashkilotlar

2. Xalqaro huquqni muhofaza qilish faoliyatining asosiy 
yo‘nalishlari 
 
Jinoyatchilikka  qarshi  kurash  sohasida  amal  qilayotgan  xalqaro 
shartnomalarning  mazmuni  va  ularni  amaliyotga  tatbiq  etish 
jinoyatchilikka  qarshi  kurashda  xalqaro  hamkorlikning  asosiy 
yo‘nalishlari bugun quyidagilar ekanligini belgilash imkonini beradi: 
– 
xalqaro huquq darajasida jinoyatchilik va ayrim ijtimoiy jihatdan 
xavfli  xatti-harakatlarning  jazolanishini  belgilash  bo‘yicha  kelishilgan 
chora-tadbirlarni amalga oshirish yoki boshqacha qilib aytganda xalqaro 
jinoyatlar va xalqaro xususiyatga ega jinoyatlarni kriminallashtirish; 
– 
xalqaro  shartnomalarni  ishlab  chiqish  va  tuzish,  boshqa  xalqaro 
huquq  qonun  hujjatlarini  jinoyatchilikka  qarshi  kurashish  sohasidagi 
davlatlar,  xalqaro  tashkilotlar  va  ularning  organlari  faoliyati  uchun 
huquqiy asos sifatida qabul qilish; 
– 
xalqaro  shartnomalarni  tuzish  va  ular  tomonidan  tegishli 
vakolatlarni  amalga  oshirish  tartibi,  xalqaro  odil  sudlovni  amalga 
oshirishning  protsessual  tartibi  hamda  jinoyatchilikka  qarshi  kurashish 
davlatlar hamkorligini tartibga soluvchi hujjatlarni nashr qilish; 
– 
shartnoma  asosida  va  boshqa  xalqaro  huquqiy  asosda 
jinoyatchilikka  qarshi  kurashish  faoliyatini  amalga  oshiradigan 
xalqarotashkilotlar va ularning organlarini ta
‘sis etish va shakllantirish; 
– 
sodir  etilishi  kutilayotgan  yoki  sodir  etilgan  jinoyatlarni 
to‘xtatish,  jumladan,  zarur  holatlarda  tezkor-qidiruv  harakatlarini 

---

27 
 
(xalqaro shartnomalarga oid atamalar bo‘yicha “maxsus tekshiruv”) olib 
borish orqali; 
– 
jinoyat ishlari bo‘yicha sud jarayonida huquqiy yordam ko‘rsatish 
(jinoyatchilarni  qaytarib  berish,  jinoyat  ishlari  bo‘yicha  o‘zaro  huquqiy 
yordam, xorijiy davlatlar so‘rovlari bo‘yicha jinoiy ta‘qib qilish, xorijiy 
sudlar hukmlarini ijro etish shaklida); 
– 
xalqaro  jinoyatlar  bo‘yicha  odil  sudlovni  amalga  oshirish,  jinoiy 
ta‘qib  qilish  va  jinoyat  sodir  etgan  shaxslarni  jazolash  bilan  bog‘liq 
bo‘lgan xalqaro tashkilotlar va ularning organlari faoliyati; 
– 
xalqaro  jinoyatlarsodir  etgan  shaxslarga  belgilangan  jinoiy 
jazolarni (jumladan, xorijiy sudlar tomonidan) ijro etish; 
– 
penitensiardan keyingi ta’sir etish choralari; 
– 
jinoyatchilikni oldini olish va huquqbuzarlar bilan muomala qilish 
standartlarini  ishlab  chiqish,  xalqaro  darajada  jinoyatchilikka  qarshi 
kurash faoliyatini muvofiqlashtirish; 
– 
jinoyatchilikka qarshi kurashda moddiy, kasbiy, texnik va boshqa 
yordam ko‘rsatish
11
.