X. Zayniddinov, S. O‘rinboyev, À. Beletskiy

1.3.4-rasm. ArcNET tarmîqning tîpîlîgik sõåmasi

Bîshqa tarmîqlar bilan (maslan, Ethernet, Token-Ring yoki Internet) maõsus shlyuzlar, ko‘priklar yoki marshrutizatîrlar yordamida ulanadi. Tarmîqdagi har bir elåmåntga nîyob manzil bålgilanadi, u 1—255 îralig‘ida bo‘ladi. ArcNET standarti ikki õil uzunlikdagi pakåtlar bilan ishlashni nazarda tutgan: <253

25
yoki 506. Bu tarmîqning bîshqa tarmîqlardan farqi – pakåt sarlavhasining uzunligi 3—4 baytni tashkil qiladi. ArcNET dagi hamma pakåtlarning barcha razryadlari 1 bo‘lgan baytdan bîsh- lanadi. ArcNET da faqat 5 turli pakåtlar ishlatiladi: pakåt markår (itt-taklif). Bunday pakåtni îlgan ish stansiyasi birîr aõbîrîtni jo‘natishi mumkin, bo’sh bufårni so‘rash (FBE — free buffer enquire). Bu qabul qiluvchining imkîniyatlarini aniqlash uchun õizmat qiladi. Qabulni tasdiqlash (ACK), FBE ga javîban aniq qabul bo‘lganda jo‘natiladi. Qabul õatî bo‘lgan taqdirda inkîr tasdig‘i (NAK) jo‘natiladi. Pakåt tarkibi aõbîrîtdan, qabul qiluvchining va jo‘natuvchining manzilidan hamda nazîrat yig‘indisidan tashkil tîpadi.

ID protokol

OxFF bayrog‘i

To‘ldiruvchi OxFF

ID protokol

Qism bayrog‘i

Tartib bo‘yicha soni

Mijoz ma‘lumot- lari (512 ni 8 oktetga surish)

ID protokol

Qism bayrog‘i

Tartib bo‘yicha soni

Mijoz ma’lumot- lari (512 ni 4 oktetga surish)

ID protokol

Qism bayrog‘i

Tartib bo‘yicha soni

Mijoz ma’lumot- lari (256 ni 4 oktetga surish)

Jo‘natuvchi

Qabul qiluvchi

0

Surish

Jo‘natuvchi

Qabul qiluvchi

0

Surish

Jo‘natuvchi

Qabul qiluvchi

Surish

1.3.5-rasm. ARCNET kadrlar fîrmati
26
ArcNET tarmîg‘i õabarlarni qismlab (ANSI 878.2) va pakåtlarni inkapsulyatsiyalash (ansi 878.3) imkînini bårib, bîshqa prîtîkîllarning talablariga javîb båra îladi.
Hamma kadrlar apparat sarlavhadan bîshlanib, fîydalanuv- chining aõbîrîti bilan tamîm bo‘ladi, ularning bîshlanishida har dîim dasturiy sarlavha bo‘ladi. Àpparat va dasturli sar- lavhalarning o‘rtasiga to‘ldiruvchi kiritilishi natijasida pakåtlar uzunligini dîimiy bir õil qilinadi. Bu to‘ldiruvchini intårfåys das- tur såzmaydigan darajada îlib tashlaydi. Qisqa kadrlar 0—249 bayt fîydali aõbîrîtga ega bo‘ladi. Uzun kadrlar 253 dan 504 baytga ega bo‘lishi mumkin. 250, 251 yoki 252 bayt aõbîrîti bo‘lgan kadrlar bilan ishlash imkîniyatiga ega bo‘lish uchun maõsus fîrmat (exception) kiritilgan. ArcNET ning bu fîr- matlari 1.3.5-rasmda kåltrilgan.
Bu pakåtlar amaliy dasturiy ta’minît ko‘radigan shaklda bårilgan, shu sababli bunday ko‘rinish ba’zi hîllarda «bufårli» dåb yuritiladi. Tarmîqda pakåtlar birîz bîshqacha ko‘rinishga ega bo‘ladi: aõbîrît yotqiziladigan jîy idåntifikatîri ikki marta yoziladi, surilish maydîk va prîtîkîl idåntifikatîri îralig‘idagi to‘ldiruvchi esa umuman uzatilmaydi. ArcNET uzun tashqi pakåtlarni va õabarlarni kichik qismlarga bo‘lish imkîniyati mavjud, qismlarning maksimal sîni 120 taga yåtishi mumkin. ArcNET tarmîqlari arzînligi va o‘rnatilishining îsînligi hamda fîydalanish qulayligi bilan ajralib turadi.

4. 
   FDDI TÀRMÎQLÀRI
   

Îptik tîlali kabåldan fîydalanilgan ko‘p tarqalgan tarmîq (Fast Ethernet ni hisîbga îlmaganda) FDDI. FDDI (fiber dis- tributed data interface, ISO 9314-1, rfc-1512, -1390, -1329) – Àmårika standartlash institutining (ANSI) standarti, ISO o‘zga- rishsiz qabul qilingan. Prîtîkîl 100 Mbit/s aõbîrîtni jismîniy uzatish tåzligiga hisîblangan va tugunlar îrasidagi masîfa 2 km yoki undan ko‘p bo‘lganda, tarmîqning jami uzunligi 100 km gacha bo‘lgan hîllarga mo‘ljallangan. Tarmîqda õatîlik chastîtasi 10—9 dan îshmaydi. FDDI tîpîlîgiyasida juft halqa sõåmasidan fîydalanilgan (1.4.1-rasm. A, B, C, D va E harflari bilan stansiya – kînsåntratîrlar bålgilangan). Halqa sõåmasi îptik tîlali kabållar uchun yagîna yåchimdir (nuqta-nuqta sõåmasini hisîbga îlmaganda).

27