X. U. Aliyev Darslikda umumiy patofiziologiya, tipik patologik jarayonlar asoslari va

larning o't kapillarlarini siqishi natijasida o ‘t ajralishi qiyinlashadi,
bu esa o't kislotalarining jigar qon tomirlariga rezorbsiyasi oshishi
uchun sharoit yaratadi. Shu sababdan, o ‘tning ichakka tushishi
kamayadi va xolemiya belgilari kuzatiladi.
Uchinchi bosqichda, jigarning og'ir jarohatlanishida (koma oldi
davri) gepatositlarning bilvosita bilirubinni bogMash va uni bevosita
bilirubinga aylantirish qobiliyati toMiq yo'qotiladi. Shuning uchun
qonda bilvosita bilirubinning miqdori orta boradi. Ayni vaqtda qonda
bevosita bilirubinning miqdori kamayadi va albatta urobilinogen
yo'qoladi. Bunday holatning vujudga kelishi ichakka bevosita
bilirubinning tushmasligi oqibatidir. Jigarning to'siq va boshqa
vazifalarining buzilishi bilirubinning toksik shakllari va boshqa me-
tabolitlarning qonda paydo boMishi organizm gomeostazining
sezilarli buzilishi va jigar komasi rivojlanishi xavfini tug'diradi.
Gemolitik sariqlik. Bunday sariqlikka turli xil omillar (erit­
rositlarning o'zidagi yoki tashqi) ta’sirida eritrositlarning m e’yo­
ridan ortiq parchalanishi sabab boMadi. Bunda eritrositlar gemolizi
natijasida vujudga keluvchi belgilar (anemiya, gemoglobinuriya)
dan tashqari, qonda bilvosita bilirubin miqdorining ko'payishi ku­
zatiladi. Bu holat a) uning gemoglobindan ko'p miqdorda hosil
boMishi; b) normal jigar hujayralarining qondagi ortiqcha m iq­
dordagi bilvosita bilirubinni ushlab qolishi va o'zgartirish (trans-
formatsiya qilish) qobiliyatining pasayishi natijasida vujudga keladi.
Uning kelib chiqishiga eritrositlar gemolizi natijasida vujudga ke­
luvchi gipoksiya ham sabab boMadi, chunki gepatositlardagi,
xususan bilvosita bilirubinni diglukuronidga aylantiruvchi ferment­