X to‘xtaboyev kimyo 9

»
a
a
Mustaqil yechish uchun masala va mashqlar
1. Elektron konfiguratsiyasi quyidagicha bo‘lgan element larning 
ele mentlar davriy sistemasidagi o‘rnini aniqlang: 
[he]2s
2
2p
5
; [Ne]3s
2
3p
3
.
2. D.I.Mendeleyev oldindan ay tgan elementlardan birining 
oksidi tarkibida 30,5 % kislorod bo‘ladi. Bu oksidni hosil 
qiluvchi elementning oksidlanish darajasi +4 ga teng. Shu 
elementning nisbiy atom massasini aniqlang.
3. EO
3
tarkibli oksid hosil qiluvchi elementning uchuvchan vo-
do rodli birikmasi tarkibida 5,88 % vodorod bo‘ladi. Ele ment-
ning davriy sistemadagi o‘rnini aniqlang.
4. Tartib raqamlari 15, 33, 51 bo‘lgan elementlarning elek tron 
formulalarini yozing.
5. Cr
3+
va Br
–
ionlarining elektron formulalarini yozing.
http:eduportal.uz

---

16
2-§.
Kimyoviy bog‘lanishning turlari: kovalent 
(qutbsiz va qutbli), ionli, metall bog‘lanishlar
Atom tuzilishining elektron nazariyasi atomlarning mole-
kulalar holatigacha birika olishini, ya’ni kimyoviy bog‘ hosil 
bo‘lish mexanizmi va tabiatini tushuntiradi.
• Kimyoviy bog‘ — ikki yoki undan ortiq atomlarning o‘zaro 
ta’sirlashuvi bo‘lib, bunda kimyoviy barqaror ikki yoki 
ko‘p atom li sistemalar (Masalan: molekula yoki kristall) 
vujudga keladi.
• Bog‘ yo‘nalganligi — molekulaning fazoviy strukturasini,
shak lini belgilaydi.
• Bog‘ qutbliligi — bog‘ o‘qi atrofida umumiy elektron jufti-
ning taqsimlanishi asimmetriyasi bilan belgilanadi.
• Bog‘ karraligi — atomlarni bog‘lab turuvchi elektron juft-