X. S. Xadjayev, sh sh. Fayziyev m. E. Jabbarov. Makroiqtisodiyot

Ko‘rsatkichlar 

A mamlakat 

V mamlakat 

1.Moliyaviy yil boshida davlat qarzi qiymati 

 ( mln. dol.da)  

 

2000 

 

2000 

2. Moliyaviy yil davomidagi  nominal davlat 

xarajatlari(mln.dol.da) 

 

200 

 

200 

3. Narx darajasi (yil boshida) 

1,0 

1,0 

4. Inflyatsiyaning yillik sur’ati 

0,0 

0,1 

5. Davlat qarzi bo‘yicha nominal foiz stavkasi 

0,03 

0,13 

6. Davlat byudjetiga nominal soliq tushumlari 

(mln.dol.da) 

260 

260 

 

Hisoblang: 

a)  Mamlakatda  davlat  qarzlariga  xizmat  ko‘rsatish  bo‘yicha  foiz 

to‘lovlarining nominal miqdori qanday? 

b) Har bir mamlakatda byudjet defitsitining  rasmiy bahosi qanday? 

v)  Har  qaysi  mamlakatda  davlat  qarzining  nominal  va  real    qiymati  qanday 

(yil oxirida)? 

---

 

 

39

 

 

X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov  –  MAKROIQTISODIYOT  

 

▲ ▲ ▲ 

2.  2000  yilda  YaIM  –  2300,  xususiy  investitsiyalar  –  200  ni  tashkil  etgan. 

2001  yilda  bu  ko‘rsatkichlar  muvofiq  tarzda  2550  va  250  tashkil  etdi.  Avtonom 

soliqlar 120, davlat xarajatlari – 100 ga teng. Iqtisodiyotda haqiqiy ishsizlik tabiiy 

ishsizlik  darajasidan  2%  yuqori,  YaIMning  davriy  ishsizlikka  ta’sirchanlik 

koeffitsienti  3  ga  teng.  Avtonom  xarajatlar,  muvozanatli  va  potentsial  YaIM, 

inflyatsion  (retsession)  farq,  shuningdek    farqni  bartaraf  etish  uchun  davlat 

xarajatlarini qanchalik o‘zgartirish kerakligini aniqlang. 

▲ ▲ ▲ 

3.Iqtisodiyot  quyidagi ma’lumotlar bilan ifodalangan: 

Iste’mol funksiyasi C = 800 + 0,9 (Y – T), davlat xarajatlari G = 500, 

investitsiyalar hajmi I = 360, soliqlar hajmi T=400. Quyidagilarni aniqlang: 

a) muvozanatli YaIM; 

b) soliqlar va davlat xarajatlari multiplikatorlari; 

v) agar potentsial YaIM 15000 teng bo‘lsa, unga erishish uchun davlat 

xarajatlarini qay tarzda  o‘zgartirishi zarur? 

▲ ▲ ▲ 

4. Agar iste’mol funktsiyasi C = 300 + 0,65Yd ko‘rinishga ega bolsa, oddiy 

va soliq multiplikatorlarini aniqlang. 

▲ ▲ ▲ 

5. Agar jamg’arish funktsiyasi S = -300 + 0,5Yd ko‘rinishga ega bolsa, villiy 

daromad o‘zgarishi 20 trln so‘mni tashkil etishi uchun davlat soliqlar hamda o‘z 

xarajatlarini qanday miqdorga o‘zgartirishi lozim? Bunday vaziyatda oddiy va soliq 

multiplikatorlari qanday bo‘ladi? 

---

 

 

40

 

 

X.S.Xadjayev, SH.SH.Fayziyev, M.E.Jabbarov  –  MAKROIQTISODIYOT