X. S. Xadjaev, I. A. Bakiyeva, sh sh. Fayziyev makroiqtisodiyot

Real valyuta
kurslari
S-I
Real almashtirish kursining muvozanat nuqtasi

X_a(E)

X_n
Sof eksport
36- chizma. Real almashtirish kursidagi muvozanat
Davlat xarajatlarining oshishi yoki soliqlarning kamayishi milliy jamg’armalarni kamaytiradi va (S-I) egri chiziq chapga siljiydi. Bu siljishlar xorijiy investitsiyalar uchun milliy valyuta taklifining kamayishini ko’rsatadi.
Valyuta taklifining qisqarishi uning real almashtirish kursini oshiradi. Natijada, milliy mahsulotlar xorijliklarnikiga nisbatan qimmatlashadi. Bu esa, o’z navbatida, eksportning qisqarishiga va importning oshishiga olib keladi. Oqibatda joriy operatsiyalar hisobida taqchillik paydo bo’ladi.
Agarda, soliqlarning kamayishi investitsiyalarning oshishiga olib kelsa, milliy jamg’armalar hajmi o’zgarmasa ham (S-I) egri chizig’i yana chapga siljiydi.


Real valyut
kurs
^Xn2 ^Xn1

37-chizma. Valyuta taklifidagi o’zgarishlarning real almashgirish

kursiga ta’siri
Chet mamlakatlardagi rag’batlantiruvchi byudjet-soliq siyosati bu mamlakatlardagi jamg’armalar darajasini kamayishiga olib keladi. Bu esa xalqaro foiz stavkasini oshiradi va kichik ochiq iqtisodiyotdagi investitsiyalar darajasini kamaytiradi. Bunday vaziyatlarda xorijga investitsiya qo’yish uchun taklif qilinayotgan milliy valyuta ko’payadi va (S-I) egri chizig’i o’ngga siljiydi (38- chizma). Natijada muvozanatli real almashtirish kursi pasayadi, milliy mahsulotlar arzonlashadi va sof eksport ko’payadi.
Real valyut
kurs
^Xn2 ^Xn1

38- chizma. Byudjet - soliq siyosatining real almashtirish kurslariga

ta’siri

Importga tarif yoki kvotalar joriy qilish siyosati sof eksportning oshishiga olib keladi va bu hol grafikda Xn (E)1 egri chizig’ini Xn (E)2 holatiga siljishi sifatida namoyon bo’ladi (39- chizma).

Sof eksport