X III bob. Banklarda balansdan tashqari operatsiyalar h iso b I

su m m a la ri b o ‘y ic h a b a n kn in g m ijo zla r old id a va m ijo zla rn in g tijo ra t banki
old ida m ajb u riya tla r h o sil b o ‘la di vaq u yid a g i ta rtibda bala nsdan ta shqari
h iso b varaqla rda aks ettiriladi.
Debet - 91809 Bankning kredit va lizing berish majburiyati.
Kredit - 96351 Bankning kredit berish majburiyati bo ‘yicha kontr -
hisobvaraq.
H iso b la n g a n
fo iz li 
darom adlarni 
k o ‘zd a
tutilm agan 
h o la tla r
h iso b va ra q la rig a o ‘tkazilishi quyidagi b u xgalteriya o ‘tkazm ala ri orqali
2 2 8

---

a m a lg a oshiriladi:
Debet Tegishli foizli daromadlar hisobvaraqlari 
Kredit 16300 - Olinishi lozim bo ‘lgan hisoblangan foizlar 
Debet 91500 - Aktivlar b o‘yicha foizlar va vositachilik haqlari 
Kredit 96333 - (Qimmatli qog‘ozlar bo ‘yicha) Olinishi lozim b o‘lgan 
hisoblangan foizlar kontr-hisobvarag‘i yoki 96335 - Aktivlar bo‘yicha 
foizlar va vositachilik haqlari kontr-hisobvarag‘i
Shuningdek, faktoring summasi balansdan tashqari hisobvaraqda hisobga 
olinadi:
Debet 90966 - Sotib olingan debitorlik qarzlari - Faktoring 
Kredit 96331 - Sotib olingan debitorlik qarzlari-Faktoring bo‘yicha 
kontr-hisobvaraq
13.3. B an k lard a qim m atbaho b uyu m lar va q a t’iy hisobda turad ig an
b la n k alarn i balansdan ta sh q a ri h iso b v araq lard a hisobga olinishi
Tijorat banklarida ko ‘zda tutilmagan hisobvaraqlarda foydalanishga 
toprishilgan bank mulklari hisobi ham yuritiladi. Bunda xozirgi kunda 
ommalashib borayotgan plastik kartochkalar va ularga xizmat k o‘rsatuvchi 
bankomat, terminal va infokiosklar hisobga olinadi. Ularni hisobga olish 
uchun quyidagi hisobvaraqlardan foydalaniladi:
90400 - Bankning plastik kartalari, terminallari, bankomatlari va 
infokioskalari
90402- Bank tomonidan muomalaga chiqarilgan jism oniy shaxslarning 
plastik kartalari
90404 - Bank tomonidan muomalaga chiqarilgan yuridik shaxslarning 
korporativ plastik kartalari
90406- Bank tomonidan muomalaga chiqarilgan yakka tartibdagi 
tadbirkorlarning korporativ plastik kartalari
90410- Bank tomonidan o ‘rnatilgan terminallar 
90412- Bank tomonidan o ‘rnatilgan bankomatlar 
90414- Bank tomonidan o ‘rnatilgan infokioskalar 
90402, 90404, 90406 hisobvaraqlarda bank tomonidan muomalaga 
chiqarilgan bank plastik kartalari hisobi olib boriladi. Bank tomonidan 
muomalaga chiqarilgan plastik kartalar “donasi 1 so‘m ” bo ‘lgan shartli 
bahoda hisobga olinadi. Ushbu hisobvaraqlar uchun 96311 - “Bank tomonidan 
muomalaga chiqarilgan plastik kartalar b o‘yicha kontr-hisobvaraq” kontr-
2 2 9

---

hisobvaraq hisoblanadi.
Hisobvaraqning debetida bank tomonidan muomalaga chiqarilgan plastik 
kartalarning “donasi 1 so‘m ” b o ‘lgan shartli bahodagi qiymati aks ettiriladi.
Banklarda k o‘zda tutilmagan hisobvaraqlarda shuningdek, qimmatli 
qog‘ozlarning blankalari ham hisobga olinadi. Umuman olganda tijorat 
banklarida qimmatli qog‘ozlar bilan amalga oshiriladigan operatsiyalarning 
buxgalteriya hisobi, O ‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2009 yil 
19 yanvarda 1885-son bilan ro ‘yxatga olingan “Tijorat banklarida qimmatli 
qog‘ozlar bilan amalga oshiriladigan operatsiyalarning buxgalteriya hisobi 
to ‘g ‘risida”gi Yo‘riqnoma asosida amalga oshiriladi.
Tijorat banklari tomonidan aktsiyalar hujjatsiz shaklda depozitariyning 
hisobga olish registrlaridagi yozuvlar elektron tarzida chiqariladi.
Q im m atli q o g ‘o zla r d a v la t r o ‘y x a tid a n o ‘tkazilg andan s o ‘n g h am da