X ibragimov, sh. Abdullayeva

asming 30-60-yillarida pedagogik texnologiyaga oid qa- rashlar. XX asming 30-yillarida ta’lim-tarbiya tizimida katta o'z- garishlar yuz berdi. Bu o'zgarishlar hukumatning 30-yillarda qabul qilgan qator qarorlari (1932-yil 25-avgustdagi «Boshlang'ich va o‘rta maktablaming o'quv programmalari va rejimi haqida»gi, 1933-yil fevraldagi «Boshlang'ich va o'rta maktab darsliklari ha- qida»gi, 1934-yil 15-maydagi maktablarda tarix va geografiya o'qi- tish to'grisidagigi va boshqalar) bilan bog'liqdir. Bu qarorlarda o'quv jarayonidagi kamchiliklar: O'quv materiallarining haddan tashqari ko'pligi, buning natijasida ayrim o'quv fanlari yuzaki o'tilayotganligi, ba’zi fanlar, ayniqsa, matematika, fizika va ximiya dasturlari orasida bog'lanish yo'qligi, soddalashib ketganligi kabilar ko'rsatildi. O'qitishda ko'rgazmali qurollardan foydalanish-ga alohida e’tibor qaratildi.

264
Asrimizning 40-50-yillarida o‘quv jarayoniga texnik vositalar (radio, kino)ning joriy etilishi pedagogik texnologiyaga tenglashti- rildi. Faqat 60-yillarning o'rtasida, 70-yillarda bu tushuncha maz- muni chet el pedagogik nashrlarida (AQSH, Yaponiya, Angliya, Italiya, Vengriya) va xalqaro konferensiyalarda keng muhokama etila boshlandi va professor N. Sayidahmedov ta’kidlashicha, uning ikki yo‘nalishi ko'rsatilgan. Birinchi yo'nalish pedagogik texnolo- giyani «0‘qitishning texnik vositalari»ni qo‘llash sifatida belgilasa (M.Klark, Xokridj - Buyuk Britaniya; K.Cheduik, D.Fini - AQSH; S.G. Shapovalenko - Rossiya) ikkinchisi - «0‘quv jarayoni texno- logiyasi» sifatida qaraldi (T.Samakato - Yaponiya; Т.АЛНпа — Ros­siya).¹
T.S. Nazarovaning qayd etishicha pedagogik texnologiya 70- yillaming boshlarida AQSH da yuzaga kelgan bo‘lib, uning asos- chilari taniqli olimlar B.Blum, D.Rratvol, N.Gronlund, J.Kerrol,
J.Blok, L.Anderson va boshqalardir^{I II}.
Pedagogik texnologiya keyinchalik dunyoning ko‘p mamla- katlariga tarkalgan. YUNESKO dek nufuzli tashkilot xam tan olib, uzlashtirilishiga kumaklashib kelmokda. 1996-yili Ierusalimda, keyin 1997-yili Manila (Filippin)da ta’lim innovatsiyalari va tex- nologiyalari bo‘yicha xalqaro konferensiyalar o'tkazilgan. Pedago­gik texnologiyalar tezkor ravishda Janubiy Koreya, Yaponiya, Sin- gapur, Janubiy-Sharqiy Osiyoning boshqa mamlakatlarida tajriba sinovdan o'tgan va joriy qilingan.