X asranboeva

SO’ROV BOSOICHLAR] EPIGRAF

KO’RSATMA

SO’ROVGA MOSLASHISH MAOSADGAERISfflSH

ZO’RIOISHNI BARTARAF ETISH

1. 
   “Epigraf’. Bunda sinaluvchining fikrlari muayyan yo’nalishga solinadi, sinaluvcMlar savollargajavob berishga undaladi.
   
2. 
   “Ko’rsatma”. Bunda sinaluvchiga so’rov jarayonida savollarga qanday javob qaytarish, undan olingaii ma’lumotlar nima maqsadda ishlatilishi haqida ma’lmnot beriladi.
   
3. 
   “So’rovga moslashish”. Bunda sinaluvchi savollarga javob berishga yo’naltiriladi, unda o’ziga nisbatan ishonch hosil qilinadi, u bilan o’zaro ishonchga asoslangan munosabat o’matiladi, unda savollarga bar qanday javob qaytarish mumkin, degan taassurot hosil qilinadi. Buning uchun so’rovda dasitlab emotsional-neytral, oson, umumiy savollar beriladi.
   
4. 
   “Maqsadga erisliish”. Bimda zarur bo’lgan asosiy ma’lumotlai' qo’lga kiritiladi. Buning uchun ushbu bosqichda tadqiqotchi uchun ham, sinaluvchi uchun ham mujhim bo’lgan savollar beriladi.
   
5. 
   “Zo’riqishni bartaraf etish”. Bunda so’rovdagi masalalar va savollar xususida, butua so’rov jaraycni haqida yig’ilgan hissiyotlar bartaraf etiladi. Buning uchun so’rov so’ngida nisbatan oson, ijobiy
   

emotsioiial savollar berilishi, masjilan, sinaluvchining ijtimoiy demografik xususiyatlari haqidagi savollar berilisM mumkin.

Sinaluvchiga beriladigan savollar bir-birdan alobida va ajralgan emas. Ular yaxlit bir zanjiming halqalaridir. So’rovdagi bir savol keyingisi bilan bog’liq holda idrdc etiladi. Shu tufayli quyidagi holatlarga so’rov jarayoriida alohida e’tilrar berish lozim:

1. 
   Bir savol va unga beriladigan javob keyingi savollarga beriladigan javoblarga ts’sir o’tkazmasligi kerak.
   
2. 
   Muayyan savoldan keyingi savol umuman boshqa mavzularga o’tib kel^an bo’lmasligi., bir savoldan boshqasiga o’tishcia mavzu keskin o’zgartiiilmasligi lozim.
   
3. 
   Savollamitig tashqi ifodalanishi sinaluvchilami ii bilan ishlashga jalb eta olishi kerak (simmetrik to’g ’ri bo’lishi, yoziiv yoki og’zaki murojaat orqali beriladigan savollar chiroyli va tushunarli bo’lishi zarur).
   
4. 
   SinaJuvchilaming individual xususiyatlari va so’rovning uzunligi bir-biriga mos bo’lishi (masalan, ota-onalar bilan so’rov o’tkazishda 5-6 savoldan iborat kichik anketalardan foydalanish) zarar.
   
5. 
   So’rov so’ngida sinaluvchiga. nisbatan minnatdorchilik va tashakkur izhor etilishi - “Javoblaringiz uchun tashakkuq”, “Yordaroingiz uchun rahmat” kabi ifcdalaming keltirilishi maqsadga muvofiq bo’ladi.