|
Yer yumshatuvchilarning ishchi qurilmalari.
Yer yumshatuvchilarning ishchi organi tayanch 2 yoniga yoki maxsus boshmoqlar 3 ustuplariga o’rnatilgan, rama 4 ga maxkamlangan tish 1 (44-rasm) yoki bir nechta tishlar hisoblanadi. Berilgan vazifalarga bog’liq holda yer yumshatishning kengligi va chuqurligi, tyagachning nominal tortuvchi kuchi va quvvati, shuningdek, tog’ jinsining fizik mexanik xususiyatlari, tishlar soni, ularning geometrik formasi va tishlar orasidagi masofa o’zgartiriladi.
44-rasm. Yer yumshatuvchi tishlar tayanchini mustaxkamlovchi rama:
Ichki; b- o’rab oluvchi.
Nominal tortish kuchi va quvvat bo’yicha bazali traktor yuritkichida yer yumshatuvchilar quyidagilarga bo’linadi: yuqori quvvatli nominal tortish kuchi bilan 350 kN dan yuqori va yuritkichning quvvati 370 kVt dan yuqori, o’ta quvvatli – 200 dan 350 kN gacha va 185-370 kVt, o’rta quvvatli – 135 dan 200 kN gacha va kichik quvvatli.
Yer yumshatuvchi tishlarning tayanchini maxkamlovchi ramalar konstruksiyasi ularning ilgaklari tipi bilan aniqlanadi, ichki (bir muncha keng tarqalgan) va o’rab oluvchi ramalar. Ichki ramalar faqat bitta tirgak 2 uchun (44-rasm a) konstruksiyaga ega, o’rab oluvchilar – turli kenglikdagi ko’ndalang balkalar (44-rasm b) tirgaklar sonini (1dan 3 tagacha) va ularni o’rnatish qadamlarini o’zgartirish imkonini beruvchi ramalar. Ikkala turdagi ramalar ortiqcha yuklanishda qattiq buferli qurilmalar 5 bilan jixozlanishi mumkin.
Gusenitsali yurishda yer yumshatuvchilarda asosan radial (45-rasm a) va parallelogram (45-rasm b,v) tipli tish tirgagini maxkamlovchi rama ilgaklari qo’llaniladi.
45-rasm. Yer yumshatuvchi tirgaklarining ilgaklari tiplari bazali gusenitsali tyagachdagi boshqaruvchi burchak σo bilan uskuna sathidan tog’ jinsiga kirishi: a-radial; b va v - parallelogramli mos ravishda gidrosilindrli va qattiq tirgak; 1- tish tayanchi; 2- stoykani chuqurlashtiruvchi gidrosilindr; 3- rama; 4-stoyka boshmog’i; 5- buffer; 6- gidrosilindr.
Radial tipdagi ilgak tez-tez qo’llaniladi, ular sodda va massasi kichikligi sababli. Ular traktorlarga o’rnatiladi qattiq ortki ko’prik va gusenitsa ilgaklari bilan, va ular tog’ jinsini qazishda faqat bitta tishli stoykaga ega,. Bir tayanchli radial ilgaklar 2.1 m chuqurlikkacha tog’ jinsini yumshatib qazishi mumkin (mashinaning ikki yoki undan ortiq takroriy o’tishida).
Skreperning ishchi uskunalari
Skreper – qazuvchi – tashuvchi mashina, massivdan tog’ jinsini ajratib olishda, ko’chirishda va tog’ jinsi bo’shatilgan joyda qatlam bilan joylashtirishda foydalaniladi. Skreperda kovshili o’zi yurar yoki bukserli telejka bor, uning old tomon koronkasi tagida butun uzunligi bo’yicha tog’ jinsi qatlamini ajratib olishda foydalaniladigan pichoqlari mavjud. Kovsh skreperning ishchi organi hisoblanadi.
Kovsh 4 (46-rasm) tortuvchi va napor kuchlari ta’sirida massivga kiradi. Old tomondan u klapan 7 bilan taminlangan, u ma’lum bir kattalikda ochilishi mumkin sababli kovshning kesuvchi kromkasi va pastki klapan kromkasi orasidagi oraliq hajmi o’zgarishidir. Kovsh to’lgandan keyin klapan yopiladi, kobsh esa transport holatiga keltiriladi.
46-rasm. Bir o’qli tyagachga agregatlangan o’ziyurar skreper:
A – konstruktiv sxema; b – tyagachning burilishidagi gidravlik boshqaruv sxemasi; 1- tyagach; 2- tortuvchi rama; 3- tirkovchi uskuna; 4- kovsh; 5,6- yon tomon va o’rta qism pichoqlari; 7- klapan; 8- orqa tomondagi harakatlantiruvchi devorcha; 9,10- mos ravishda gidrosilindr va tyagach burilishidagi mexanizm richagi; 11- kovshni ko’tarish – tushirish gidrosilindri; 12- klapanni boshqaruvchi gidrosilindr; 13- kovshning orqa devorchasini harakatlantiruvchi gidrosilindr; 14-boshqaruvchi kolonka; 15- gidravlik taqsimlagich.
Pritsepli skreper (47-rasm) traktor T-330 bilan birlashtiriladi. Uning orqa 13 va old 2 o’qida ikkitadan g’ildirak bor. Skreper traktor bilan dыshlo 1 orqali biriktiriladi va quyidagilardan tashkil topgan: rama old qismi tortuvchi tirkovich 5 bilan, ramaning orqa qismi 10, o’zaro tirgakli sharnir 11 va gidrosilindr 3 bilan birlashgan, g’ildirakli yuruvchi qurilma, klapanli 6 kovsh 7 va gidravlik boshqarish sistemasi. Kovshni ko’tarish va tushirish gidrosilindr 4 bilan amalga oshiriladi va sharnir 11 atrofida ramaning ikkala (5 va 10) qismning aylanishi kuzatiladi, skreperning old 2 va orqa 13 g’ildirak o’qlari. Skreper kovshi orqa devorchasining 8 harakati oxirgi metalkonstruksiyali buffer 12 yonida joylashgan ikkita gidrosilindr 9 orqali amalga oshiriladi, klapanlar 6 esa gidrosilindr 4 orqali harakatlantiriladi.
47-rasm. Pritsepli skreper DZ-79
Do'stlaringiz bilan baham: |
