Toshkent moliya instituti a. A. Omonov, T. M. Qoraliev pul va banklar

Investitsiyalarni  har  tomonlama  kafolatlash  agentligi  (IXKA) 
rivojlanayotgan mamlakatlarga to‘g‘ridan – to‘g‘ri investitsiyalarni jalb 
etishni  rag‘batlantirish  maqsadida  1988  yilda  tashkil  etilgan.  IXKA 
a’zo  –  mamlakatlarga  kiritilayotgan  investitsiyalarni  notijorat  risklar-
dan,  ya’ni  investitsiya  mulklarini  eksproportsiya  qilish,  siyosiy  katak-
lizma, valyuta konvertatsiyasini bekor qilish, hukumat qarori natijasida 
kontrakt  shartnomalarini  bajarilmaslik  holatlarini  kafolatlaydi.  Odatda 
investitsiyalarni  15  yilga,  ayrim  hollarda  20  yil  muddatgacha  kafo-
latlaydi.  Kafolatlangan  investitsiyalar  bo‘yicha  muammolar  vujudga 
kelganda  ularning  90  foizi  IXKA  tomonidan  qoplab  beriladi.  IXKA 
o‘zining  kafolatlash  faoliyatini  milliy  sug‘urta  kompaniyalari  bilan 
hamkorlikda tashkil etadi.  
Investitsion  munozaralarni  tartibga  solish  bo‘yicha  xalqaro 
markazi  (IMXM)  1966  yilda  tashkil  etilgan  bo‘lib,  investitsion  nizo-
larni  arbitraj  yordamida,  xalqaro  huquq  mexanizmlari  asosida  tartibga 
solish asosida xorijiy investitsiyalarni jalb etishga ko‘maklashadi. Shu 
bois  ham  ko‘plab  investitsiyalar  haqidagi  kelishuvlar  shartida 
IXKAning arbitraj yordamida hal etishga havola qilinadi.  

---

365