Суд амалиётини умумлаштириш материаллари тўплами (кўчирмалар)

тўғрисида»ги қонуннинг 34-моддасига кўра, давлат орган-
лари ва уларнинг мансабдор шахслари тадбиркорлик фаоли-
яти субъектлари томонидан қонун ҳужжатларига мувофиқ 
тарзда амалга оширилаётган фаолиятга аралашишга ҳақли 
эмас.
даъвогар «Экспресс-сервис» МЧж, жавобгарлар навоий 
шаҳар ҳокимияти ҳамда «жамшид» хФга нисбатан хўжалик 
судига даъво аризаси билан мурожаат қилиб, навоий шаҳар 
ҳокимининг 1994 йил 13 октябрдаги 1258/10-сонли қарорининг 1, 
2 ва 3 бандларини ҳақиқий эмас деб топишни сўраган.
ишдаги ҳужжатлардан кўринишича, Ремонт-механика участ
-
каси (муқаддам нтМк РМз оРс деб номланган) давлат ташки
-
лоти таркибида бўлган. 1992 йилда бу ташкилот тугатилгани
-
дан сўнг, Ремонт-механика участкаси навоий вилоят савдо бир
-
лашмасига ўтказилиб, «Чилангар» бирлашмаси деб юритилган. 
навоий шаҳар ҳокимининг 1994 йил 23 мартдаги 342/03-сонли 
қарорига асосан «жамшид» жамоа мулкидаги фирмаси томони
-
дан «Чилангар» бирлашмаси сотиб олиниб хусусийлаштирил
-
ган.

---

289
«Экспресс-сервис» тиЧк томонидан 1994 йил 13 октябрда 
навоий шаҳридаги «жамшид» жамоа мулкидаги фирмага тегиш
-
ли бўлган Ремонт-механика участкаси сотиб олинган.
навоий шаҳар ҳокимининг 1994 йил 13 октябрдаги 1258/10-
сонли қарорининг 1-қисмида «жамшид» жамоа мулкидаги фир
-
масига қарашли Ремонт-механика участкаси «Экспресс-сервис» 
ишлаб чиқариш тижорат корхонасига қўшилиши тўғрисидаги 
жамоа умумий йиғилишининг баёни маълумот учун қабул 
қилинганлиги, 2-қисмида «жамшид» жамоа мулкидаги Ремонт-
механика участкасига тегишли асосий воситалар, мулкий 
ҳуқуқлар ва мажбуриятлар «Экспресс-сервис» ишлаб чиқариш ти
-
жорат корхонаси ҳисобига (балансига) ўтказилганлиги, 3-қисмида 
эса «Экспресс-сервис» ишлаб чиқариш тижорат корхонаси 
раҳбарига Ремонт-механика участкаси ишига узвий раҳбарликни, 
корхона ихтисосини ва ишлаб чиқариш фаолиятини сақлаб қолиш 
вазифаси юкланганлиги белгиланган.
«жамшид» жамоа мулкидаги фирма Ремонт-механика участ
-
каси ва «Экспресс-сервис» ишлаб чиқариш тижорат корхонаси 
ўртасида олди-сотди шартномаси тузилгунга қадар, яъни 1994 йил 
21 сентябрда навоий шаҳар ҳокимига 70-сонли хат билан муро
-
жаат қилган. ушбу хатда Ремонт-механика участкаси «Экспресс-
сервис» ишлаб чиқариш тижорат корхонасига сотилиши учун 
навоий шаҳар ҳокимининг рухсати сўралган. навоий шаҳар 
ҳокимлиги ваколат доирасидан четга чиқиб, хусусий мулкнинг та
-
сарруф қилинишига қонун ҳужжатларига зид равишда аралашиб, 
«Экспресс-сервис» ишлаб чиқариш тижорат корхонаси манфаати
-
га зид бўлган қарор қабул қилган.
Фк 12-моддасининг биринчи қисмига кўра, давлат орга
-
нининг ёки фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органининг 
қонун ҳужжатларига мувофиқ бўлмаган ҳамда фуқаронинг 
ёки юридик шахснинг фуқаролик ҳуқуқларини ва қонун билан 
қўриқланадиган манфаатларини бузадиган ҳужжати суд томони
-
дан ҳақиқий эмас деб топилиши мумкин.
Ремонт-механика участкаси (мулк) «Экспресс-сервис» ишлаб 
чиқариш тижорат корхонасига ўтишидан олдин «жамшид» жа
-
моа мулкидаги фирмага тегишли бўлган. Мулкдор «жамшид» хФ 
ўзига тегишли бўлган мулкни ўз хоҳишига кўра тасарруф қилган, 

---

290
яъни «Экспресс-сервис» ишлаб чиқариш тижорат корхонасига 
шартномага мувофиқ ҳақ эвазига сотган.
кўчмас мулк олди-сотди шартномасида Ремонт-механика 
участкасининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари «Экспресс-сервис» иш
-
лаб чиқариш тижорат корхонасига ўтиши тўғрисида кўрсатиб 
ўтилмаган.
хпкнинг 55-моддасига кўра, давлат органлари ва бошқа ор
-
ганларнинг ҳужжатларини ҳақиқий эмас деб топиш тўғрисидаги 
низолар кўрилганда ушбу ҳужжатларнинг қабул қилинишига асос 
бўлган ҳолатларни исботлаш мажбурияти ҳужжатни қабул қилган 
орган зиммасига юклатилади.
«жамшид» жамоа мулкидаги фирма навоий шаҳар ҳоки-
мининг 1996 йил 2 апрелдаги 517/04-сонли қарорига асосан «жам
-
шид» хФга айлантирилган. навоий шаҳар ҳокимининг 1999 йил 
27 июлдаги к–1165/07-сонли қарорига асосан «жамшид» хФ туга
-
тилган ва ягона давлат реестридан чиқарилган.
шу боис, суд даъво талабини ҳокимиятга нисбатан қисмини 
қаноатлантириб, «жамшид» хФга нисбатан қисми бўйича хпк 
86-моддаси биринчи қисмининг 1-бандига кўра иш юритишни ту
-
гатган.