Statistik fizika nazariy fizikaning asosiy tarkibiy qismlaridan biri bo’lib, juda ko’plab zarralardan tashkil topgan fizik tizimlar (makrotizimlar) xususiyatlarini o’rganish bilan shug’ullanadi

44. Ikkinchi hil faza o’tishlar. Erenfest tenglamalari.
Bunda entropiya va hajm uzluksiz o’zgaradi, ularning hosilalari esa sakrab o’zgaradi. Bunday faza o’tishlariga ikkinchi tur faza o’tishlari deyiladi. Ikkinchi tur faza o’tishlariga ferromagnitning paramagnitga o’tishiga, metallarning oddiy holatdan o’ta o’tkazuvchan holatga o’tishi, suyuq geliyning o’ta oquvchan holatga o’tishi misol bo’ladi. Ikkinchi tur faza o’tishlari nuqtalariga Kyuri nuqtalari deyiladi. Matematik nuqtai nazardan Klapeyron - Klauzius tenglamasi ikkinchi tur faza o’tishlarini tavsiflash uchun yaramaydi, chunki bu holda tenglamaning o’ng tomoni 0/0 ko’rinishdagi aniqsizlikka aylanadi. Ushbu aniqsizlikni ochish uchun (5.1) - tenglamasining o’ng tomoni surat va maxrajini temperatura va bosim bo’yicha differensiallaymiz:
(5.4) (5.5)
Bu yerda: ∆ -tegishli fizik kattalikning sakrab o’zgarishini anglatadi. Agar:
va
ekanligini va holat tenglamasining differensial formasini hisobga olsak, (5.5) va (5.4) - larni quyidagicha yozish mumkin:
(5.6)
(5.7)
Bu tenglamalarga Ernfest tenglamalari deyiladi va ular sakrab o’zgaruvchi fizik kattaliklar bilan fazalar muvozanat holati egri chizig’iga faza o’tishi nuqtasidan o’tkazilgan urinma yo’nalishiga bog’liqligini ko’rsatadi. (5.6) va (5.7) - munosabatlarni birlashtirish yo’li bilan quyidagi tenglamani hosil qilamiz: yoki:
(5.8)
Bu (5.8) - tenglama esa faza o’tishi nuqtasida sakrab o’zgaruvchi solishtirma issiqlik sig’im, termik kengayish va izotermik qisilish koeffisiyentlarining o’zaro bog’liqligini beradi.


45.O’ta o’tkazuvchanlik holatda faza o’tishlar. Erenfest tenglamalarini magnit maydon qatnashmaganda (H=0), o'tkazgichning normal holatdan o‘ta o'tkazuvchan holatga o'tishiga tatbiq qilaylik. Ana shunday o'tishlar ba’zi o'tkazgichlarda aniq temperaturada amalga oshadi. Agar kuchli rnagnit maydon qo'yilsa, u holda o'ta o'tkazuvchanlik holatini buzish mumkin. Kritik maydon kuchlanganligi ning temperaturaga bog'liqligi parabola ko'rinishida bo'ladi.
Agar o'tkazgich magnit maydonda oo'lsa , u holda uning o'ta o'tkazuvchanlik holatiga o'tishida issiqlik ajralishi kuzatiladi. Demak, bu o'tish birinchi xil faza o'tish bo'ladi va Klayperon-Klauzius tenglamasi yordamida aniqlanadi. Magnit
maydoni qatnashmaganda o'tish issiqligi nolga teng bo'ladi va normal (n) holatdan o'ta o'tkazgich (s) holatiga o'tishi ikkinchi xil faza o'tish bo'ladi. Tashqi magnit maydonda o'ta o'tkazuvchan o'zini diamagnit Kabi tutadi va Maycner hodisasiga asosan magnit induksiya
vektori nolga teng bo'ladi: Bu ifodadan - magnit induksiyasi, - magnit momenti. Agar normal o'tkazgich uchun ekanligini hisobga olsak, u vaqtda () tenglamadan magnit maydon qatnashmaganda holatdan holatga o'tishda issiqlik sig'imi o'zgarishini quyidagi ko'rinishda olamiz:
Bu ifoda Rutgers formulasi deyiladi. Bu formula yordamida olingan natijalar qalay, galliy, indiy ustida olib borilgan tajriba natijalari bilan juda katta aniqlikda mos keladi.