O‘zbekiston respublikasi qishloq xo‘jalik vazirligi

Tayanch so‘z va iboralar: Ombor, qadoqlash, sovitish, dastlabki sovutish, “sovuq zanjir”
tizimi.

1. Sovuq zanjir tizimi va uning mohiyati

O‘zbekiston Respublikasining Birinchi prezidenti I. Karimov tomonidan 2016 yil 12 aprelda qabul qilingan “Meva-sabzavot, kartoshka va poliz mahsulotlarini harid qilish va ulardan foydalanish tizimini takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarori, shubhasiz, mazkur soha rivojini yangi bosqichga olib chiqdi.
2016 yilga kelib meva-sabzavotlarni saqlashning umumiy quvvati 832 ming tonnadan 4 mln. tonnagacha oshdi. Bu mazkur ko‘rsatkich qariiyb 5 marotaba oshganini ko‘rsatmoqda. Buning natijasida O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini saqlash miqdori bo‘yicha dunyoda 20 – chi o‘ringa ko‘tarildi. Mutaxasissislarning fikriga ko‘ra yaqin yillar ichida bu ko‘rsatkich yanada yaxshilanishi kutilmoqda.
O‘zbekistonda yetishtirilayotgan sifatli mahsulotlarni chet mamlakatlarga eksport salohiyati yetarli bo‘lsa-da, imkoniyatlardan to‘liq foydalanilmayapti.
SHu nuqtai nazardan, ushbu soha vakillari o‘z faoliyatiga zamonaviy va istiqbolli amaliyotlarni qo‘llash hozirgi davrning muhim talabidir. Omborxonlardagi ishlarni tashkillashtirishda dunyoda keng qo‘llanilayotgan tajribalarni joriy etish masalaning eng to‘g‘ri yechimlaridan biri hisoblanadi. SHu tajribalardan biri saqlashda “Sovuq zanjir” tizimini qo‘lashdir.
Ko‘pgina sovutish omborlari rivojlangan davlatlarda omborxonalar mahsulotni sovutib berish va sovuq holatda eksportga jo‘natish, ya’ni sovuq zanjir tizimini boshlang‘ich nuqtasi vazifasini bajarib beradi. Mazkur tizimni deyarli barcha mahsulotlarda qo‘llash mumkin. Biz bu tizimni uzumni saqlash misolida yoritib beramiz.

2. Sovuq zanjir tizimi bo‘yicha mahsulotni saqlash bosqichlari

Sovuq zanjir tizimi bo‘yicha uzumni eksport qilishning mohiyatini to‘liq anglash uchun quyidagi bosqichlar haqida to‘liq tasavvurga ega bo‘lish lozim: