O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarkand davlat arxitektura qurilish instituti

Beshburchakli elimlangan fermalar 
ham 2 xil ko‘rinishda bo‘lib qiyaligi 
kichik bo‘lgan ko‘p ravoqli imoratlarni yopishda keng qo‘llaniladi. 
10.3-rasm. Beshburchakli elimlangan fermalar 
Bu turdagi fermalarning tayanchdagi talalari birinchi (a) holda cho‘zilishga 
ishlaganligi sababli beshburchakli, ikkinchi (b) holda siqilishga ishlaganligi sababli 
trapetsiyasimon ferma deb ataladi. Panjaralari 3 burchakli ko‘rinishiga ega bulib 
elementlar ta’sir qilayotgan zuriqishlarning yo‘nalishiga qarab elimlangan yog‘och 
materiallardan yoki metall elementlardan tayyorlanadi. 
Bu fermalar asosan ko‘p ravoqli imoratlarda qo‘llanilganligi sababli kam 
samarador hisoblanadi. 
YAxlit yog‘och fermalarning 
ustki belbog‘lari uning nomiga mos ravishda 
yaxlit yog‘och chorqirralardan yoki yumoloq yog‘och materiallardan tayyorlanadi. 
Bu turdagi fermalarning asosiy afzalligi ularning namlikda va sharoitda yasash 
mumkinligidir. 
Kamchiligi 
esa 
kesim 
yuzalari 
o‘lchamlarining 
chegaralanganligidir. Bundan tashqari sermehnat hamdir. SHu sababli, bu turdagi 
fermalar elimlangan fermalarga qaraganda arzon va elimlangan qurilmalar 
tayyorlab bo‘lmaydigan joylarda yaxshi iqtisodiy samara beradi. 
Uchburchakli kichik ravoqli brussimon fermalarning 
umumiy ko‘rinishi 
qo‘yidagicha bo‘ladi. 
Ustki 
belbog‘ining 
kesim 
yuzalari qo‘yidagicha. 
10.4-rasm. Uchburchakli kichik ravoqli brussimon fermalar 
Fermaning birikish tugunlari qo‘yidagicha biriktiriladi. 
10.5-rasm. CHorqirrali yog‘och ferma tugunlari 
Tayach tuguni eng javobgarli tugun hisoblanadi va qo‘yidagicha o‘yib biriktirish 
orqali amalga oshiriladi. 

---

10.6-rasm. Tayanch tuguni. 
Elimlangan yog‘och fermalarning tayach tugunlari metall elementlar orqali 
biriktiriladi. 
Tayanch tutuni 
CHo‘qqi tuguni 
10.7-rasm. Elimlangan yog‘och ferma tugunlari. 
10.8-rasm. Elimlangan yog‘och ferma oraliq tugunlari. 

---