6-ma’ruza. Statik aniq tekis fermalar. Reja

---

6-MA’RUZA. Statik aniq tekis fermalar. 
Reja:
1. Umumiy tushuncha. 
2. Fermalarning turlari. 
3. Fermalarni doimiy yuklarga hisoblash 
Tayanch so’z va iboralar: 
Ferma hisob sxemasi, panel, 
tasmalar, xovon, tashqi kontur shakli, 
panjaralarning shakli, tayanchlarga 
qo’yilishi, qurilishda foydalanish, 
xarakat 
chegarasi, 
zo’riqishlar, 
moment nuqtasi, proektsiya, tugun 
kesish, almashtirish, diagramma. 
1. Umumiy tushuncha 
Bikr tugunlari shartli sharnirlar bilan almashtirilgandan keyin ham geometrik 
o’zgarmasligini saqlovchi sterjenli sistema ferma deyiladi. 
Fermalar tekis balka kabi ishlaydi, lekin katta 
prolyotlarni qoplash uchun ishlatiladi. 
Bunday oraliqlarda (prolyotlarda) tekis balkalar 
devorlari to’liq ishlamasligi va ustuvorligini tez 
yo’qotishligi sababli iqtisodiy noqulay hisoblanadi (9.1 — 
rasm). 
9.1 - rasm 
FERMALARNI HISOBLASH SXEMASI 
9.2 - rasm 
Muammo: 

1.Ferma tuzilmalarini 
qo’llash 
qaysi 
xususiyatlari 
bo’yicha 
chegaralangan? 
2.Ferma tuzilmalarini 
qo’llash 
sohalarini 
balkalarni 
qo’llash 
sohalari bilan taqqoslang.
3.Fermalarni hisoblash qanday 
muhim hususiyatlarga 
эга? 

 

---

 
2. Fermalarning turlari 
1. Fermalar tashqi konturining ko’rinishi uchburchak shaklli
(9.3 a – rasm), parallel belbog’li (9.3 b – rasm), poligonal shaklli 
(9.3 v, g – rasm) bo’lishi mumkin. 
9.3 - rasm 
Uchburchakli va poligonal fermalar asosan tomlarni yopishda ishlatiladi. 
Parallel belbog’li va trapetsiya shaklli fermalar esa asosan ko’prik, estakadalar va 
ko’prik kranlar tuzilmalarida ishlatiladi.