O’quv adabiyoti

Qo’l panjasi barmoqlari
Qo’l panjasida yo’g’on va qisqa bosh barmoq (pollex), ko’rsatkich barmoq (index), eng uzun o’rta barmoq (digitus medius), nomsiz barmoq (digitus annularis) va jimjiloq (digitus minimus) tafovut qilinadi. Barmoq falangalari (phalanges digitorum) qisqa naysimon suyakdan iborat. II-V barmoqlarda uchta falanga: proksimal (phalanx proximalis), o’rta (phalanx media) va distal (phalanx distalis) bor. Bosh barmoqda esa ikki: proksimal va distal falangalar bor. Har bir falangada asosi (basis phalangis), tanasi (corpus phalangis) va boshi (caput phalangis) tafovut qilinadi. Proksimal falangalarning asosida kaft suyaklari bilan bo’g’im hosil qiluvchi chuqurcha bo’lsa, o’rta va distal falangalarda bo’g’im yuzasi bor. Distal falangalarning uchlari yassilashib g’adir-budirlik (tuberositas phalangis distalis) hosil qiladi.
Barmoq falangalari diafizida suyak nuqtasi homila hayotining 2 oyida distal, 3 oyning boshida proksimal, 3 oyning oxirida o’rta falangalarda paydo bo’ladi. Epifizar suyak nuqtalari 2-3 yoshda barmoq falangalari asosida paydo bo’ladi. Qarama-qarshi tomondagi tog’ay epifizlar suyak tanadan suyaklanish jarayonini tarqalishi hisobiga suyaklanadi. Epifizlar tanasi bilan 18-20 yoshlarda qo’shilib ketadi.


Oyoq suyaklari
Odam oyog’i tayanch-harakat va tanani ko’tarib yurish a’zosi sifatida nisbatan katta va yo’g’on suyaklardan iborat. Oyoqda ham kamar va erkin qismlar tafovut qilinadi. Oyoqning kamar qismi (cingulum membri inferiores) juft chanoq suyagidan tashkil topgan. Oyoqning erkin qismi (sceleton membri inferioris liberi) uch qismdan: proksimal - son suyagi; o’rta-katta va kichik boldir suyaklaridan iborat. Tizza bo’g’imi sohasida katta sesamasimon suyak tizza qopqog’i joylashgan. Oyoqning distal-oyoq panjasi suyaklari o’z navbatida tavon oldi suyaklari, tavon suyaklari va barmoq falangalariga bo’linadi.