Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi O‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi

Tafakkur durdonasi

Bir bangi qalandar bang eb, vayronada yotar ekan. Xayolida jannat bog‘ida parivashlar bilan maishat qilmoqda. SHu payt joyning burchagidan zaharli nishli chayon chiqib keldi. Bangi mahvashni o‘payotgan edi, chayon uning erniga nishini urdi. Qalandar qichqirib o‘ziga keldi. Na bog‘, na bazm, na mahvash. Qalandar pushaymon edi va o‘sha nish zahridan o‘ldi. Sen ham ajal nishini eb seskanarsan va g‘aflat uyqusidan uyg‘onarsan, ammo foyda bo‘lmas.

MAVZU: TABIIY OFATLARDA FUQARO MUHOFAZASI

Tabiatda yuz beradigan geologik va gidrometeorologiik hodisalar zilzila, sel va suv toshqinlari bilan bog‘liq tabiiy ofatlarni yuzaga keltirishi mumkin. Bunday hodisalar mamlakat va unda yashaydigan aholi, ularning yashash joylariga, eng xatarlisi, insonlarning hayotiga jiddiy xavf soladi. SHu sababli bu kabi hodisalar oldidan hamisha shay turish, bu kabi tabiiy tusdagi favqulodda vaziyatlarda to‘g‘ri harakatlanish ko‘nikmalarini puxta egallashimiz lozim.
Favqulodda vaziyatlarga tayyor inson yarim qutqarilgan inson, deyiladi amaliyotda. SHundan kelib chiqib, har birimiz tabiiy ofatlargacha, tabiiy ofatlar vaqtida va ushbu hodisalardan keyin to‘g‘ri harakatlanish malakalariga ega bo‘lishimiz zarur. Zero, o‘zimizning xavfsizligimiz, salomatligimiz, avvalo, o‘zimizning qo‘limizda ekanligini unutmasligimiz darkor. Favqulodda vaziyatlar sharoitida o‘ylab, aniq qaror asosida amalga oshirilgan harakat odamning murakkab vaziyatlardan OMON chiqishi sari yo‘l ochadi. SHu sababli, quyidagi qator ko‘rsatma va tavsiyalarni¹⁹ keltirish maqsadga muvofiq, bizningcha:

Er qimirlaganda aholinining harakati to‘g‘risida

ESLATMA
Er qimirlashi - eng qo‘rqinchli va inshootlarni vayron qiluvchi tabiat hodisasi hisoblanadi. U er sharining seysmik faol qismida vujudga keladi. O‘zbekiston Respublikasi shunday seysmik faol hududlardan biri bo‘lib, ayrim tumanlarda er qimirlash kuchi 9 ballgacha etadi. Er silkinishining kuchi
12 balli shkalada aniqlanadi. Er yuzasida namoyon bo‘lishiga qarab, er qimirlashi quyidagicha izohlanadi: 1-3 balli - kuchsiz; 4-5 balli - sezilarli; 6-7 balli - kuchli; 8-10 balli - vayron qiluvchi; 11-12 balli - halokatli.
Er silkinishi ro‘y berganda insonlarda paydo bo‘lgan qo‘rquv uning hayot uchun xavfli xarakatlar qilishiga olib kelishi mumkin. Seysmik faol hududlarda doimo yashaydigan yoki vaqtincha u erda bo‘lgan aholi er silkinganda oddiy ehtiyot choralarini bilishlari va ularni qo‘llashlari shart.
YOdingizda bo‘lsin, er silkinishidan avval, silkinish davrida va undan keyin o‘zini boshqara olgan inson, qo‘rquvni engishi osonroq kechadi.