Meva – sabzavot maxsulotlarni saqlash texnologiyasi

3. Meva va sabzavotlarni tara–idishlarsiz va tara–idishlarda saqlash usuli

Tara–idishlarsiz saqlash usuli asosan mexanik ta'sirga bardoshli bo'lgan sabzavotlar uchun qo'llaniladi.

Doimiy (stasionar) omborxonalarda maxsus seksiyalarda yoki to'kib saqlanadi. Masalan, kartoshka, lavlagi, sabzi, piyoz kabi sabzavotlarni shu usulda saqlash mumkin.

Doimiy omborxonalar yetishmagan hollarda vaqtinchalik omborxonalardan ham foydalanish mumkin. Vaqtinchalik omborxonlarga esa burtlar, transheyalar, o'ralarni kiritish mumkin.

Mahsulotni tara – idishlarda saqlash. Tara – idishlarda saqlashning eng tarqalgan usuli konteynerlarda saqlash hisoblanadi. Bu usulda saqlash bir qancha afzalliklarga ega. Bular quyidagilardan iborat:

1. 
   bu usulda mexanik jarohatlanish nisbatan kam bo'ladi;
   
2. 
   1 tonna mahsulotni saqlash uchun kerak bo'ladigan yog'och, konteyner usulida saqlashda yashiklarda saqlashga nisbatan ancha kam talab etiladi;
   
3. 
   bu usulda ortish – tushirish, omborxonalarga joylash kabi og'ir qo'l mehnatini mexanizasiyalash mumkinligi;
   
4. 
   omborxonalarning hajmidan unumli foydalanish koeffisiyenti yuqori ekanligi;
   
5. 
   konteynerlarda saqlash usulida saqlanayotgan mahsulotning sifatini va saqlash rejimlarini nazorat qilish nisbatan yengil va qulay;
   
6. 
   konteynerlarning mustahkamligi ham boshqa tara – idishlarga nisbatan ancha yuqori;
   
7. 
   bu usulda nobudgarchilik nisbatan kam, standart mahsulotning chiqishi esa ancha yuqori va boshqalar.
   

Albatta, kartoshka, meva va sabzavotlarni konteynerlarda saqlashning ma'lum bir kamchiliklari ham mavjud. Bu kamchiliklar asosan quyidagilar:

1. 
   konteynerlar, tayyorlash va ortish – tushirish mexanizmlarini sotib olish uchun dastlab qo'shimcha mablag' talab etiladi;
   
2. 
   mexanizmlarning harakatini ta'minlash uchun maxsus yo'lakchalar qurilishi kerakligi va unga ketadigan xarajatlar va boshqalar.
   

Bugungi kunda kartoshka, meva va sabzavotlar yetishtirish, tayyorlovini tashkil etish, sotish, tashish bilan shug'ullanuvchi korxonalar va tashkilotlarda konteynerlardan keng foydalanilmoqda.

Mahsulotlarni tara – idishlarda saqlashning yana bir usuli – bu yashiklardan foydalanib saqlashdir. Ko'pchilik mexanik ta'sirga bardosh bermaydigan mevalar va sabzavotlarni tashishda va saqlashda yashiklardan foydalaniladi. Bu usulda saqlashning ham o'ziga xos afzalliklari va kamchiliklari mavjud(X1, I-s).

Shuni alohida qayd etish lozimki, so'nggi yillarda polimer materiallardan tayyorlangan idishlardan ham keng foydalanilmoqda.