M. J. Mutalipova, B. X. Xod. Jayev qiyosiy pedagogika

Hususiylik shakliga ko‘ra 00‘Yularining ikkita varianti mavjud: milliy - davlat va xususiy - aksioner. Bunda aksioner davlat shakli ham bo'Iishi mumkin. Masaian, Qozog‘istondagi Olmaota energetika va aloqa instituti 1997 yil 3 maydan boshlab davlat tasarrufidan chiqdi, lekin 50% aksiyasi davlatga qarashli.
Ixtisoslik kesimiga ko‘ra 00‘YU ko‘p tarmoqli va bir tarmoqli variantlarga ega. Ko‘p tarmoqli 00‘Yulari - turli fakultetlaming ixtiyoriy kombinatsiyalaridan iborat bo‘lgan zamonaviy ta’lim muassasalaridir. Mutaxassislami tayyorlashda aniq bir tarmoqni tanlagan 00‘Yulari ixtisoslashgan 00‘Yulari leb ataladi.
Tanlov tamoyillariga ko‘ra 00‘Yulari ochiq va selektiv tiplarga bo‘linadi. To‘liq o‘rta maktabni yaxshi tugatganligi haqida shahodatnomasi bor barcha abituriyentlar imtihonsiz qabul qilinadigan, talabalar soni limitlanmagan OO'Yulari ochiq turdagi ta’lim muassasalari deyiladi. Selektiv 00‘Yulari esa - nufuzli 00‘Yulari bo lib, diplomi jamiyatda yuqori baholanadi va lavozim pog'onasining muvaffaqiyatli garovi hisoblanadi, abituriyentlar orasida qat’iy tanlov o'tkaziladi.
Ta’lim shaklining ustunligiga ko‘ra tipologiyasining quyidagi asosiy variantlari mavjud:
LAn’anaviy - ta’limning kunduzgi, kechki, yarim kunduzgi shakllarini amalga oshiruvchi variant.

2. 
   Noan’anaviy - ta’limning sirtqi, masofaviy shaklini tashkil etishga asoslangan variant, ekstemat (birinchi 00‘YU - Angliyadagi ochiq universitet).
   
3. 
   Aralash - ana’anaviy va noan’anaviy variant birligi.
   

Ta'lim oluvchilar tarkibining bir xiligiga ko‘ra OO'Yulari bir xil (gomogen) va har xil (geterogen) bo‘lishi mumkin, chunki hozirgi kunda ham shunday 00‘Yulari borki, ularda yoki qizlar yoki o‘g‘il bolalar tahsil olishadi. Masalan, Yaponiyadagi kichik kollejlar xotin-qizlar oliy ta’lim muassasasi sifatida faoliyat yuritadi, undagi talaba-qizlaming yarmi uy yuristi, umumiy madaniyat, bola tarbiyalash kabi bo'iimlarda o‘qishadi. Qozog‘istonda Qozoq davlat xotin-qizlar pedagogika instituti bor.