Iqtisodiy statistika

To‘lovIi iste’mol aholining pul darom adlari hisobiga am alga oshiriladi.


www.ziyouz.com kutubxonasi

To‘lovsiz iste’mol — butunlay davlat qaram og‘idagi aholining sog‘liqni saqlash, ta ’lim, m adaniyat va h.k. muas- sasalaridagi tovar va xizm atlar iste’molini o 'z ichiga oladi. T o ‘lovli iste’mol to‘liq qiym at bo‘yicha, to ‘lovsizi esa xara­ ja tla r summasi sifatida hisobga olinadi.
Xizmatlar material va nom aterial xizrnatlarga bo‘linadi.
M aterial xizmatlar — ilgari ishlab chiqarilgan mahsulotlarni qayta ishlash va tiklash m aqsadida am alga oshiriladi. N om a­ terial xizm atlar — bular material formada yuzaga kelmaydi- gan xizmatlar (ta’lim sohasi, sogiiqni saqlash va h.k.). M ate­ rial boyliklar va xizmatlar ularning hajmi, tarkibi va sifati ko‘rsatkichlari yordamida o'rganiladi.
Xizmatlar tarkibi kattalashtirilgan holda maqsadli vazi-
fasiga asosan quyidagi guruhlarni o‘z ichiga oladi:
A. Iste’mol xarajatlari:
1) oziq-ovqat m ahsulotlari, uydan tashqarida ovqatlanish, alkogol, tamaki;
2 ) kiyim, gazlama, oyoq kiyimi;
3) shaxsiy gigiena mahsulotlari;
4) uy-joy kom m unal xizm atlari, mebel va h.k.;
5) ta ’lim, madaniyat, dam olish va h.k. xizmatlar;
6) ijtimoiy transport xizm atlari, xususiy transportni as- rash, aloqa;
7) yoqilg‘i va boshqa m ahsulotlar.
B. N oiste’mol xarajatlari:
1) xususiy yordamchi xo‘jalik xarajatlari;
2) tug‘ishganlarga ko‘rsatilgan material yordam lar;
3) jam g'arish (banklardagi hisoblar, qim m atli qog‘ozlar va chet el valutalarini sotib olish va h.k.);
4) soliqlar, to ‘lovlar va boshqa xarajatlar.


Ayrim mamlakatlarda 2005-yilda uy xo‘jaliklarining oxirgi iste’moli tarkibi (%%)


^{Mamla­ Jami Oziq-} Ki- Uy-joy ^Me- Me- Tran Dam ^{Bosh­ katlar} ovqat yim ^toMov- bel va ditsi- sport olish, qa
^{mah- va lari va uyga na} va ^{ma- tovar} sulot- o- kom­ xiz- xiz- alo- dani- va
lar, yoq munal mat- mat- qa yat, xiz- ichim­ ki- xizmat- lar lari ta’lim mat- lik, yim lar lar
tamaki
^{Angliva 100,0 19,9} 5,9 ^{20,1 6,4 1,6 17,2 10,8 18,1
Germa- 100,0 15,-2 6,3 20,7 8,2} 14,5 15,9 ^{9,0 10,1}
niya
^{Indiya 100,0} ' 53,9 ^10,4 9,3 ^4,2 2,3 ^{12,6 3,4 3,5
Kanada 100,0} . 14,5 ^{5,3 24,5 8,7 4,4} 14,5 ^{11,6 16,5
Rossiya 100,0 33,8 11,3 8,7 5,0} 8,4 ^{10,6 11,6 10,6
AQSH 100,0} 11,5 ^{6,0 18,2 5,9 18,0} 14,1 ^{14,0 16,0
Fransiya} 100,0 18,2 5,4 21,8 7,3 10,4 16,3 7,5 ^{13,2
Yaponiya 100,0 17,6 5,4 21,4 5,0} 10,1 19,0 ^{12,6 17yo,}