|
Microsoft Assessda 2013 da mater yordamida hisobatlar yaratish quyidagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi:
“Создание” bo‘limidan “отчеты” bo‘limiga o‘tilib «мастер отчетов» buyrugʻi tanlanadi. Natijada quyidagi oyna hosil boʻladi:
20-rasm. Hisobot tayyorlanadigan obyektni tanlash oynasi.
Bu oynada keraktli obyektga hisobot tayyorlash mumkin masalan jadval va soʻrovlar. “Доступые поля” boʻlimida hisobotda aks ettirilishi kerak boʻlgan maydonlar korsatilishi mumkin. Oʻng tarafdagi maydonda esa tanlangan maydonlar aks etadi.
21-rasm. Hisobotga kiritiladigan maydonlarni tanlash oynasi.
Keyingi qadamda tanlangan maydonlarni muhinlik darajasiga qarab tabaqalashtirish mumkin.
22-rasm. Hisobotda ma’lumotlarni tartiblash oynasi.
Keyingi qadamda maydonlardagi malumotlarning tartiblash shakli tanlanadi.
23-rasm. Hisobot koʻrinish shaklini tanlash oynasi.
Nihoyat hisobotning tasvirlash shakli tanlanadi. Bu bilan yakuniy nomoyon boʻluvchi hujjat qanday koʻrinishga ega boʻlishi belgilanadi.
24-rasm. Hisobotga nom berish oynasi.
Soʻngi qadamda hujjatni qanday shart bilan ochish shakli tanlanib готово tugmasi bosiloadi va quyidagi hujjatga ega boʻlamiz:
25-rasm. Jarayon soʻngida hosil boʻlgan hisobot.
Tarkibiy hisobotlarni yaratish.
Tarkibiy hisobotlar ostida murakkab strukturaga ega hisobotlar tushuniladi: to’be hisobotlarni oʻz ichiga oluvchi. Ular bir nechta ustun koʻrinishida chop etiladigan kesishma soʻrovlar bazasida qurilgan boʻladi.
To’be shakllarga ega boʻlgan shakllar bilan oʻhshashligi asosida tarkibiy hisobotlar - birga koʻp munosabotda bogʻlangan jadvaldan ma‘lumotlarni chop etganda ham ishlatiladi. Koʻp hollarda bogʻlangan jadvallardagi ma‘lumotlarni aks ettirish uchun to’be hisobotlar kiritish shart emas. Misol uchun, agar tovarlar boʻyicha ularni kategoriyalari boʻyicha boʻlib hisobot yaratish kerak boʻlsa, buni ikki usul bilan bajarish mumkin:
Asosan hisobotda tovar kategoriyalari haqida ma‘lumotlar chiqadi, to’besida esa - kategoriyalarga kiruvchi tovarlar haqida. Va bu ―Tovarlar kategoriyalari shaklini yaratishga oʻhshash boʻladi. Unga tovarlar jadvalidan ma‘lumotlarga ega boʻlgan to’be shakl kiritiladi.
Huddi shu narsa to’be hisobot yordamisiz tovarlarni kategoriyalarga guruhlash yordamida qilinishi mumkin. Hisobot bunda ―Kategoriya va ―Tovar jadvallaridan ma‘lumotga ega boʻlgan soʻrov bazasida qurilishi mumkin. Baribir shunday vaziyatlar boʻladiki to’be hisobot ishlatilishi zarur yoki maqsadga muvofiq boladi. Misol uchun:
Bosh hisobot oʻzicha konteynerga oʻhshash. Unga 1 yoki koʻp bogʻlanmagan jadvallardan iborat to’be hisobotlar kiradi. Bu holda bosh hisobot jadval yoki soʻrov bilan umuman bogʻlanmagan va faqat yozuvlar va hisoblanayotgan elementlarga ega boʻlishi mumkin.
Ba‘zida yakuniy ma‘lumotlarni hujjatda alohida jadval koʻrinishida detal ma‘lumotlar bilan bir qatorda koʻrsatish talab etiladi. Bu holda faqatgina yozuvlarni yakuniy qatorlar bilan guruhlash yetarli emas, to’be hisobot kiritish kerak. U yakuniy ma‘lumotlarni kerakli shaklda chiqaradi.
MS Access hisobotlarida guruhlash judayam kuchli mehanizm hisoblanadi. U hisobot ma‘lumotlarini har hil yoʻl bilan qayta ishlash imkonini beradi. Lekin faqat to’be hisobotlar ishlatishda, ikkita yoki koʻp ma‘lumotlar ostki guruhiga ega guruh yaratish mumkin.
Bosh hisobot birinchidan bir nechta to’be hisobotlarga va ikkinchidan 2 bosqichli to’be hisobotlarga ega boʻlishi mumkin.
To’be hisobotlar asosiy ustunligi shundan iboratki, uning yordamida hisobot sahifasida har hil ma‘lumotlarni qulay strukturalashgan koʻrinishda joylashtirish mumkin. Buni oddiy soʻrov yaratib, unga koʻp jadvallardan ma‘lumotlar kiritish oqrali bajarib boʻlmaydi. To’be hisobotlarni ishlatish misollarini – Борей (Northwind) oʻquv ma‘lumotlar bazasi hisobotlar roʻyxatidan topishingiz mumkin. Bitta to’be hisobotga va kiritilgan diagrammaga ega boʻlgan - Продажи по категориям (Sales by category) hisobotini koʻrib chiqamiz. Конструктор rejimida - Продажи по категориям (Sales by sategory) hisobotini ochamiz. Biz to’be hisobot - Название категории (CategoryName) guruhi zagalovka boʻlimida joylashganligini koʻramiz. Ikkalasi ham bosh, ham to’be hisobotlar bitta - Продажи по категориям (Sales by category) hisobotiga tayanadi, lekin bosh hisobotda kategoriyalar haqida ma‘lumotlar kategoriya nomi, tobesida esa shu kategoriyaga kiruvchi tovarlar haqida ma‘lumotlar (tovar nomi va bahosi) chiqadi.
26-rasm. Sotilgan mahsulotlar narxi va dinamikasi koʻrinishdagi
hisobot oynasi.
Matnli ma’lumotlarni birlashtirish va hisobotdagi yozuvlarni tanlash shartlarini chop etish. Hisobotlarda shakllarga qaraganda koʻproq jadval yoki asosiy soʻrovlardan olingan ma‘lumotlar kombinatsiyasidan iborat hisoblanuvchi maydonlar qoʻllanadi. Shunday birlashmaga misol bu odamning familiyasi va initsiallaridan iborat maydon, familiya va initsiallar ma‘lumotlar bazasida har xil maydonlarda saqlansa ham. Ikkinchi koʻp tarqalgan misol hisobot bir ustunida jadval bir necha ustunlarida saqlanuvchi adresni chiqarish. Koʻp hollarda hisobot kengligini kamaytirish uchun jadvaldagi bir necha ustunlar hisobotda bir ustunga birlashtiriladi. Ba‘zi hollarda hisobotlarda yozuvlarni tanlash shartlarini chop etish lozim. Buning uchun matn va tanlash parametrlari kombinatsiyasidan iborat hisoblanuvchi maydon qoʻllanadi. Huddi shunday yozuvlarni tanlash shartlarini kiritish uchun foydalaniladigan ochiq shakl maydonlari qiymatlariga ilova qiluvchi ifoda yozish mumkin. Bunday ifodalar qiymati toʻgʻri boʻlishi uchun ular ilova qiladigan shakl (bizning misolda ― Продажа по годам), hisobotni tiklash paytida ochiq boʻlishi kerak. Aks holda bu hisoblanuvchi mayddonlarda hato kodi aks etadi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
