What is ict?

ТЕХНОЛОГИЯ ФAНИ МAЛAКA ОШИРИШ КУРСИ ТИНГЛОВЧИСИ Aбдувалиев Aбдуазиз Ғанибоевичнинг “Ўзбекистонда ишлаб чиқариш турлари” Мавзусидаги БИТИРУВ МAЛAКA ИШИ

МУНДАРИЖА

• Кириш
• 1.Ўзбекистонда ишлаб чиқариш турлари
• 2. Бизнес ва тадбиркорлик тушунчаларининг моҳияти ва иқтисодиётда тутган ўрни
• 3.Ижтимоий-иқтисодий тараққиётнинг ҳозирги босқичида фан ва таълимни итеграцияси

КИРИШ

• КИРИШ
• Мавзунинг долзарблиги. Корхоналарни давлат тасарруфидан чикариш ва хусусийлаштириш иқтисодий ислохотларнинг йетакчи буғинидир. Хусусийлаштирш натижасида демократик жамиятнинг ижтимоий заминини ташкил қилувчи хусусий мулкчилик қатлами шаклланиб борди.
• Хорижий адабиётларда бизнес таърифини кўп турлари мавжуддир. Инсон жамиятининг бутун ривожланиш тарихи у ёки бу жихатдан доимо бизнес билан боғлиқ бўлган.
• Дастлабки босқичларда тадбиркорликнинг енг мухим аломати бирон бир шахс-тадбиркор фаолиятининг фойдали ёки зарарлигини белгиловчи ноаниқлик омили хисобланган. Тадбиркорликнинг ижтимоий - иқтисодий вазифаси турли бозорларда талаб билан таклиф орасида мувозанат урнатишга доир таккомиллик фаолиятидан иборат деб тан олинган.
• Кейинчалик “сармояси” ва “Тадбиркор” тушунчалари бир-биридан фарқлана бошланди. Тадбиркор сармоянинг муомалада юритишни, кўпайиб боришини таъминлайди ва бу борада у венчур сармоядор, яъни жалб қилинган молиявий маблағларни усталик билан тасарруф этувчи шахс сифатида ишни юритиб юборишга ўз ғоялари, билими ва кўникмаларини татбик қилиб, кўп фойда олиш мақсадида ўша маблағларни таваккал ишаларга сарфлайди.

1.Ўзбекистонда ишлаб чиқариш турлари Бизнес- бу аввало ишлаб чиқаршни ташкил этиш, иқтисодий фаолият ва муносабатлар, хаётни ўзи сўнгра эса пул ишлаш демакдир. Бизнес- бу хорижий сўздир. У бутун дунё буйича тарқалгандир, ундан барча мамлакатларда фойдаланадилар. Ўзбек тилида эса бизнес сўзи тадбиркорлик, бизнесмен эса тадбиркор демакдир. Ўзбекча сўз хорижий сўзга тўгри келади, лекин унга қўшимча маъно хам беради. Тадбиркор нималарни билши ва килиши керак? У энг аввало, тадбиркорлик фаолиятини қандай амалга оширишни, қандай шароитда амалий харакат килишни, тадбиркор олдида учрайдиган тўсиқларни хал қилиш йўлларини ва қандай ютуқларга эришишни билиши керак. Тадбиркор - ишлаб чиқаришни ташкил этишни, хамда махсулотни сотишни билиши керак. У бозор муносабатлари шароитида юзага келадиган аниқ шароитларни бахолашни ва тўғри йўл танлашни билиши керак. Хеч ким, хеч качон тадбиркорга нима килишни ўргатмай ва оғир пайтдларда ёрдамга келмайди. Хар бир тадбиркор фақат ўз кучига, билимига ва заковатига ишониши ва суяниши лозим.

• 2. Бизнес ва тадбиркорлик тушуншаларининг моҳияти ва иқтисодиётда тутган ўрни
• Ўзбекистон хусусийлаштиришдан олинган барча маблағлар бюджетга эмас, балки хусусийлаштирилган корхоналарни қўллаб-қувватлашга, тадбиркорлик ва бозор таркибларини ривожлантиришга йўналлтириладиган ягона давлатдир.
• Халқаро ташкилотлар (Жахонбанки, БМТ) томонидан қайд қилиниши корхоналар ва тадбиркорлик фаолиятини хусусийлаштиришдан кейинги қўллаб-қувватланишнинг Ўзбекистонда амал қилинаётган тизими МДХ мамлакатлари орасида ўхшашига эга емас.
• Хусусийлаштириш ва давлат тассаруфидан чиқаришнинг давлат дастуридан ташқари Ўзбекистонда халқ хўжалигининг барча тармоқларида шу жумладан, қишлоқ хўжалигида алохида, тадбиркорликни ривожлантириш дастурлари қабул қилиниб, амалга оширилмокда.
• Солиқ солиш сохасидаги қонунларни такомиллаштириш борасида ишлар чуқур ўйлаб олиб борилади. Мутахассисларнинг бахолашича Ўзбекистондаги солиқ тизими собиқ итифоқнинг барча республикаларидагидан, фарқ қилади.

3.Ижтимоий-иқтисодий тараққиётнинг ҳозирги босқичида фан ва таълим интеграцияси

• 3.Ижтимоий-иқтисодий тараққиётнинг ҳозирги босқичида фан ва таълим интеграцияси
• Иқтисодий ўсишнинг икки тури, яъни экстенсив ва интенсив турлари мавжуд. Биринчи турда маҳсулот хажми ҳамда сотиш хажмининг ўсиши, яъни барча ҳолларда миқдорий омиллар – арзон ва етарли ресурслар билан таъминланиши; иккинчи турда эса сифат омиллари – замонавий билим имкониятларига кўра, фан соҳасидаги янги ютуқлардан фойдаланиш ҳисобига иқтисодий ўсишга эришишни вужудга келтиради. Натижада ресурсларни иқтисод қилиш асосида барча параметрлар бўйича ишлаб чиқариш самарадорлигининг ўсишига олиб келади. Таъқидлаш жоизки, шу жиҳатдан янги техника, технология, кадрлар малакаси, замонавий талаб даражасидаги меҳнат ресурслари ва улардан рационал фойдаланиш тизими таркибидаги янги омиллар натижаси ўлароқ ресурслардан қўшимчаси энергетик самаралар олишга имкониятлар ортиб боради. Меҳнатнинг тобора интеллектуаллашуви: жисмонан, илмий-тадқиқот, бошқарув, ижтимоий-психологик, меҳнатнинг техник-технологик қуролланишини кучайтиради.

ХУЛОСA Тадбиркорлик фаолиятини аксиядорлик мулки шаклида хам, жамоа мулки шаклида хам, хусусий (якка) мулк шаклида хам амалга ошириш мумкин. Бироқ аксиядорлик мулки шакли ва жамоа мулки шакли доирасида уни ташаббус кўрсатиш, қарорлар қабул қилиш ва ўз фаолияти учун жавобгарлик масалаларида ходимлар ва менежерларга хусусий мулк эгаси имкониятлари канчалик даражада берилишига боғлик равишда амалга ошириш мумкин. Савдо, маиший хизмат, махаллий саноат, ижтимоий сохалар корхоналарини давлатникидан хусусийга айлантириш жараёни анча қийин ўтди. Бу ерда аввал хусусийлаштириш йириклаштирилган ишлаб чикариш бўлимлари буйича бажарилди, уларнинг заминида очик турдаги хиссадорлик жамиятлари тузилди.

• дальше

• назад

• ЭЪТИБОРЛАРИНГ УЧУН РАҲМАТ