Vniversiteti yuldashkv bkxzod sodiqovich polvonov satimboy rajapovich

BOB. RADIOAKTIVLIK HODISASI

Radioaktivlik hodisasi kasht'etilganligiga ham yuz yildan oshdi. Ushbu davr ichida bu hodisa har tomonlama o‘rganildi, yangi xususiyatlari va turlari kashf etildi. Eng so‘nggi kashf etilgan turlaridan biri bu klaster radioaktivlik yoki klaster parchalanishdir. Bu parchalanish yigirmanchi asming oxirlarida kashf etilgan bo‘lib, u noyob radioaktivlikliklar guruhiga kiradi. Hozirgi kunda 25 ta yadroning klaster parchalanishi eksperimental aniqlanildi.

Radioaktivlik ikki xil ko‘rinishda, ya'ni tabiiy va sun'iy radioaktivlikga bo'linadi. Erda uchraydigan tabiiy radioaktivlikni ilk bor Per va Mariya Kyurilar tadqiq qilgan. Sun'iy radioaktivlikni yoki sun'iy radioaktiv elementlami ilk hosil qilish imkoniyatlarini ochgan olimlar Iren va Frederik Jolio-Kyurilardir. Ular ilk bor sun'iy radioaktiv elementni sintez qilganlar. Keyinchalik bu radioaktiv izotoplar turli soha-larda keng qo'llanila boshlandi.

Keyingi vaqtlarda radioaktiv izotoplar ishlab chiqarish va ulaming qo'llanish sohalari kengayib bormoqda. Avniqsa buni tib- biyotda qo'llanishi va ishlab chiqarilayotgan radioaktiv izotoplar (radionuklidtar) soni va nomenklaturasi oshishida yaqqol ko‘rish mumkin.

Mazkur bobda radioaktivlik. radioaktiv parchalanish qonun-lari, parchalanish turlari, ichki konversiya hodisasi, Myossbauer effekti va uning qoMlanilishi hamda radioaktiv fon mavzulariga to‘xtalib o‘tiladi.

50.