V=k[A]a [B]

O‘z-o‘zini tekshirish uchun misol,
masala va savollar
1. Reaksiyaning xususif tartibi nima?
2. Reaksiya molekulyarligi nima va u qanday tipdagi reaksiyalar uchun qo‘llaniladi?
3. Reaksiya tartibi qanday qiymatlarni qabul qiladi?
4. Reaksiya molekulyarligi qanday qiymatlarni qabul qiladi? Nima uchun?
5. Reaksiya tartibini aniqlashning differensial usullari.
6. Vant-Goff usuli bilan: a) reagentlar bo‘yicha xususiy tartibini; b) reaksiya umumiy tartibini; v) ham xususiy, ham umumiy tartibini aniqlash mumkinmi? Fikringizni izohlang.
7. Reaksiya tartibini aniqlashning qanday integral usullari bor?
8. Quyida berilgan jadval natijalari asosida Fe³⁺ +Sn²⁺→ reaksiya uchun har qaysi reagent bo‘yicha xususiy tartibni va reaksiya umumiy tartibini hisoblang:

Таж №	Бошланғич концентрация		Реакциянинг бошланғич тезлиги
	Fe^3+, M	Sn^2+, M
1 2 3	1 2 2	1 2 1	1 8 4

9. Vodorod peroksidning (H₂O₂) katalitik parchalanish reaksiyasida uning konsentratsiyasi quyidagicha o‘zgaradi (jadval): vodorod peroksidning parchalanish reaksiyasi tartibini aniqlang:

2H₂O₂= 2H₂O +O₂

Vaqt, min.	H2O2 konsentratsiyasi, mol/l
0 5 10 20 25	2.00 1.46 1.06 0.57 0.42

10. Reaksiya yarim o‘zgarish davri nima va uqanday tartibli reaksiyalar uchun o‘zgarmas qiymatli?

11. СН₃СНО →2Н₂+СО reaksiya uchun quyida berilgan tajriba natijalari asosida grafik chizing:

Vaqt, min.	CH3CHO mm s.u.
0 42 105 242 480	363 330 289 229 169

1. 
   lnC_A^o /C____ vaqt
   
2. 
   l/C_A_ _____ vaqt
   
3. 
   C_A _ ______ vaqt
   

(A=CH₃CHO).
12. Reaksiya umumiy tartibini topishning grafik usuli nimaga asoslangan?
13. Birinchi tajribada boshlang‘ich moddaning bosimi 0,252.10¯⁵ dan 0,205·10¯⁵ Pa gacha 31 soatda kamaygan bo‘lsa, bu tajriba o‘tkazilgan idishda boshqa tajriba xuddi shunday haroratda o‘tkazilganda bosim 20 soat davomida 0,105·10⁵ Pa dan 0,10210⁵ Pa gacha kamaygan.
3А(g) →А₃(q)
reaksiyaning tartibini aniqlang.
14. 583 K da АѕН₃(g) birikmasi Аѕ_(g) va Н_2(g) hosil qilib parchalanadi. Bir xil harorat va hajmda sistemaning umumiy bosimi quyidagicha o‘zgaradi:
Vaqt, soat 0,0 5,6 6,5 8,0
P, Pa 10 ^{– 3} 97,75 107,47 109,05 11,35
Reaksiya tartibini toping.
15.Ayni reagentga nisbatan reaksiyaning tartibini tadqiqot usuli bilan qanday aniqlash mumkin?
16. Ayrim reaksiyalarning borshlang‘ich konsentratsiyalarini 1 dan 3 mol/l gacha o‘zgartirsak yarim o‘zgarish davri 3 soatdan 20 minutgacha kamayadi. Reaksiya tartibini toping.
17.Reaksiya tartibini aniqlash uchun qanday amaliy qiymatlar kerak?
18.Ammiakning parchalanish reaksiyasi quyidagi tenglama asosida ifodalanadi: 2NH₃→ N₂+3H₂. Umumiy bosim ΔP=Pt – P₀ ortishiga qarab reaksiya tezligi kuzatiladi. Vaqt o‘tishi bilan sistema bosimi o‘zgarmas hajm va haroratda quyidagicha ortib boradi:
Vaqt, soat 100 200 400 600 800
Р, Pa 10 ^{– 2} 14,66 29,33 59,70 89,69 117,21
Sistemaning boshlang‘ich bosimi 266,6·10² Pa. Reaksiya tartibini aniqlang.
19.А+В→ Mahsulot gipotetik reaksiyada quyida keltirilgan har bir reaksiya tezligi tenglamalari uchun reaksiyaning xususiy tartiblarini va umumiy tartibini ko‘rsating.
a) V=kC_AC_B; б) V=kC²_A; в) V=kC_AC²_B;
20.А+2В=C gipotetik reaksiya uchun quyidagi kinetik qiymatlar olingan:

Tajriba №	CA: mol/l	CB, mol/l	Reaksiya tezligi, mol/l ^– 1. s ^- 1
1 2 3	0.20 0.40 0.20	0.10 0.10 0.20	7,0 ·10^– 5 7,0 ·10^– 5 2,8 ·10^–4

Reaksiyaning A va V reagentlar bo‘yicha tartibini va umumiy tartibini aniqlang.

21. Oksalat kislotani (С₂Н₂О₄) sulfat kislotada 50⁰С da parchalanishini o‘rganish uchun uning 99,5 % -li Н₂SО₄ dagi 1/40 M eritmasi tayyorlanadi. Malum (t) vaqtlardan keyin aralashmadan 10 ml namunalar olindi va eritmani titrlash uchun sarflangan kaliy permanganat eritmasining hajmi aniqlandi va quyidagi natijalar olindi:
Vaqt, soat 0 120 240 420 600
Р, Pa 10 ^{– 2} 11,45 9,63 8,11 6,22 4,79
Oksalat kislotaga nisbatan reaksiya tartibini aniqlang.