Витаминлар ва уларнинг овқатланишдаги аҳамияти Витаминларни синфлаштириш. Организм ҳаёт фаолиятида витаминларнинг аҳамияти

Асосий озуқа манбалари ва организмни таъминлаш имконияти. Биотин жуда кўп озиқ-овқат маҳсулотларида мавжуд, аммо бошқа сувда эрийдиган витаминларга нисбатан камроқ миқдорда бўлади, бундан В12 витамини мустаснодир (2.22-жадвал). Овқатланишда биотиннинг асосий манбаи тухум сариғи, жигар, ачитқи ва ёнғоқли маҳсулотлардир. Биотиннинг оддий аралаш рациондаги миқдори 100 ... 200 мкг.дан ошмайди. Шу тариқа, физиологик эҳтиёж фақат биотин нормал микрофлора томонидан синтезланадиган йўғон ичакдан қўшимча тушиб тургандагина қондирилиши мумкин (жадвалда қувват сарфланиши 2800 ккал бўлган инсонга 150 ... 2000 мкг биотин тушиб туришини таъминлайдиган маҳсулотларнинг кундалик тўплами келтирилган; қувват сарфланиши камайганида бойитилган маҳсулотлардан фойдаланиш талаб этилади).
2. 22-жадвал
Биотиннинг асосий озуқа манбалари

Маҳсулот	Порция, г	Маҳсулотнинг муайян порция-сидаги биотин миқдори, мкг	Кундалик маҳсулотлар тўплами
Товуқ тухуми	50 (1 та)	25	500 мл суюқ сут маҳсулотлари + 170 г гўшт маҳсулотлари + 50 г балиқ + 20 г пишлоқ + 360 г нон + 400 г сабзавот + 200 г мева ва тар мевалар + 30 г тухум
Буғдой кепаги ва қуруқ ачитқи	30 (7)	14
Мол жигари	100	100
Ёнғоқ, ерёнғоқ, бодом	30	6 ... 10
Пишлоқ	30	2 ... 6
Қорағат, малина	200	2
Банан, тарвуз	100	4
Шафтоли, апель-син, грейпфурт	100	1 ... 3
Жўҳори, пиёз, помидор	100	2 ... 6
Гўшт, парранда гўшти, сут	100	2 ... 4
Буғдой нони	100	6

Биотиннинг алиментар танқислиги кўпинча иккита ҳолатда: узоқ вақт давомида биотин қўшилмаган парентерал овқатланишда (парентерал овқатланиш формуласини тузиш ва уни амалга ошириш учун маҳсулотлар танлашда хатога йўл қўйиш) ва узоқ вақт (ҳафталар) давомида хом тухум истеъмол қилган шахсларда юз бериши мумкин. Сўнгги ҳолатда биотин етишмаслигига биотинни ҳазмланмайдиган мажмуага боғловчи тухум оқсили – авидин сабаб бўлади. 1 мг авидин 7 мкг. га яқин биотинни боғлай олиши исботланган. Биотин етишмовчилиги ривожланиши хавфи, шунингдек, йўғон ичак дисбактериози билан ҳам боғлиқдир.

Биотиннинг ичак микрофлораси томонидан синтезланишига бактериостатик таъсирга эга баъзи дорилар (антибиотиклар, сульфаниламидлар) ҳалақит бериши мумкин.
Биотин озиқ-овқат маҳсулотлари сақланиши ва иссиқлик ёрдамида ишлов берилишига нисбатан бардошлидир.