Витамин препаратлари

ВИТАМИН ПРЕПАРАТЛАРИ
Витаминлар (vita – ҳаёт дегани, витаминлар – ҳаёт аминлари) – тирик организмларнинг ҳаёт фаолияти учун зарур бўлган биологик фаол моддалар.
Организмнинг тўғри ривожланиши учун овқат маҳсулотлари таркибида етарли миқдорда витаминлар бўлиши муҳим аҳамиятга эга. Витаминлар организмнинг ўсиши, модда алмашинуви ва организмнинг физиологик ҳолатига кучли таъсир кўрсатади. Улар организмда ҳар хил каталитик вазифаларни бажаради. Тўқималардаги витаминлар концентрацияси ва уларга бўлган суткалик эҳтиёж катта эмас, лекин организмга витаминлар етарли миқдорда кириб турмаса, характерли ва хавфли патологик ўзгаришлар рўй беради. Асосан ўсимликлар витаминлар манбаи ҳисобланади. Ўсимликларда витаминлар ва организмда витаминларга айланувчи моддалар, яъни провитаминлар синтезланади. Одам организмига овқат маҳсулотлари билан ўсимлик ёки ҳайвон витаминларини тушиб туради. Овқат билан истеъмол қилинадиган ёки провитаминлардан синтезланадиган витаминлар ҳайвонларнинг баъзи аъзоларида тўпланиши сабабли ҳайвонлардан олинадиган масаллиқларда витаминлар катта миқдорда сақланади.
Инсон организми 16-18 турдаги витаминга муҳтож. Уларнинг кўп қисмини организм овқат билан олиб туриши зарур. Баъзи витаминлар ичак микрофлораси томонидан синтезланади ва ичак орқали сўрилади, шу сабабли улар ҳатто овқатда бўлмаганда ҳам, бу витаминларнинг камлиги организмда сезилмайди.
Турли витаминларнинг кимёвий тузилиши ва биологик таъсири ҳар хил. Овқат таркибида бирор витамин умуман бўлмаса, авитаминоз рўй беради; витаминлар етарли миқдорда тушмаганда эса гиповитаминоз пайдо бўлади. Турли авитаминоз ва гиповитаминозлар клиник белгилари билан бир-биридан фарқ қилади. Организмга тегишли витаминни киритиш орқали барча авитаминоз ёки гиповитаминозларнинг олдини олиш ва даволаш мумкин. Баъзи ҳолларда овқат таркибида витаминлар етарли бўлиб, улар ичакда сўрилмаса (МИЙ касалликларида) ёки организмда ўзлаштирилмаса ҳам авитаминозлар ва гиповитаминозлар вужудга келиши мумкин. Бунларни иккиламчи авитаминоз ва гиповитаминозлар дейилади.
Витамин препаратлари 2 та гуруҳга бўлинади: