Витамин препаратлари

Рибофлавин (витамин В₂) – ўсиш стимулятори бўлиб, катта миқдорда жигарда, буйракда, тухумда, сут маҳсулотларида, хамиртурушда, дон маҳсу-лотларида сақланади.
МИЙдан сўрилиб, АТФ ёрдамида фосфорланади ва ФМН ҳамда ФАД коферментларига айланади.
Рибофлавин етишмовчилигида асосан ангуляр стоматит (хейлоз), глоссит, бурун ва қулоқ супралари атрофидаги терининг шикастланиши, васкуляр кератит, ёруғликдан қўрқиш ва куз ёши оқиши, айрим ҳолларда шапкўрлик (гемералопия), анемия юзага чиқиши мумкин.
МИЙдан яхши сўрилади. Катта миқдорда тўқималарда деполанади, буйраклар орқали ажралади.
Рибофлавин препарати унинг етишмовчиликларида, кератитда, конъюнктивитда, иритда, қатор тери ва юқумли касалликларда, нур касаллигида қўлланилади. Ичилади ва маҳаллий ишлатилади. Рибофлавин мононуклеотиди прентерал қўлланилади.
Рибофлавин қўлланилганда заҳарли таъсирлар келиб чиқмайди.
Никотинат кислотаси ва никотинамид одатда витамин РР (витамин В₃) деб юритилади, пеллаграга қарши витамин ҳисобланади. Никотинат кислотаси организмда никотинад кислотасининг амидига айланади. У эса, ўз навбатида, ўта муҳим коферментлар ҳосил бўлишида иштирок этади: НАД ва НАДФ. Улар дегидрогеназалар билан бирга организмда оксидланиш жараёнларида иштирок этадилар.
Никотинамид организмда қисман триптофандан ҳосил бўлади. Витамин РР овқат маҳсулотлари билан тушмай қолган пайтларда пеллагра касаллиги юзага чиқади. Унинг асосий белгилари: диарея, дерматит ва деменция (орттирилган ақли пастлик). Бундан ташқари, глоссит, гастрит ва б. белгилар ҳам кузатилади.
Витаминлик хоссасидан ташқари, никотинат кислотаси кучли, лекин қисқа муддатли томирларни кенгайтирувчи хусусиятга ҳам эга. Бу хусусият юзнинг қизариши, бош айланиши, артериал қон босимининг тушиши, тахикардия ва б. билан намоён бўлади. Никатинамид бундай хоссаларга эга эмас. Шунингдек, никотинат кислотаси липидлар алмашинувига таъсир қилиб, қондаги холестерин ва эркин ёғ кислоталари миқдорини ҳам пасайтиради.
МИЙ дан никотинат кислотаси ва никотинамид яхши сўрилади. Кам-роқ миқдорда ўзгармаган ҳолда ва асосан метаболитлари буйраклар орқали ажралади.
Никотинат кислотаси ва никотинамид препаратлари пеллаграда, жигар касалликларида, гипоацид гастритда, тери касалликларида ишлатилади. Никотинат кислотасини айрим ҳолларда томирлар спазмларида ва гиполипидемик восита сифатида ҳам қўлланилади.
Иккала бирикма ҳам кам заҳарли. Никотинат кислотаси қон томирларининг кенгайиши билан боғлиқ бўлган томир реакциялари чақириши мумкин. Уни катта дозаларда узоқ муддат давомида қўлланилганда жигарнинг ёғли дистрофияси келиб чиқиши мумкин. Бунинг олдини олиш учун уни метионин (жигарда ортиқча ёғнинг парчаланишига олиб келувчи аминокислота) билан бирга қўллаш лозим.