Virusologiya fanining predmeti, o‘rganish ob’ektlari

10.Prionning tashilishi.

Prionlar - normal oqsillarning o'zgarishini tezlashtirish va ularni o'z turiga aylantirish qobiliyatiga ega bo'lgan g'ayritabiiy uch o'lchovli tuzilishga ega oqsil molekulalari. Ko'pgina hollarda, oqsillarning normal shaklidan prionga o'tish vaqtida a-spirallar b-qatlamlarga aylana boshlaydi. Bu hosil bo'lgan yuqumli vositalarni yangi oqsil molekulalarini qayta tashkil etishiga imkon beradi, buning natijasida zanjir reaktsiyasi paydo bo'ladi, buning natijasida juda ko'p noto'g'ri katlanmış molekulalar hosil bo'ladi. prion kasalliklarini uchta usulda olish mumkinligi qabul qilingan:

• 
  O'z-o'zidan;
  
• 
  To'g'ridan-to'g'ri yuqtirish yo'li bilan;
  
• 
  Irsiy.
  

 Prionlar - normal oqsillarning o'zgarishini tezlashtirish va ularni o'z turiga aylantirish qobiliyatiga ega bo'lgan g'ayritabiiy uch o'lchovli tuzilishga ega oqsil molekulalari. Ko'pgina hollarda, oqsillarning normal shaklidan prionga o'tish vaqtida a-spirallar b-qatlamlarga aylana boshlaydi. Bu hosil bo'lgan yuqumli vositalarni yangi oqsil molekulalarini qayta tashkil etishiga imkon beradi, buning natijasida zanjir reaktsiyasi paydo bo'ladi, buning natijasida juda ko'p noto'g'ri katlanmış molekulalar hosil bo'ladi.
11. Viruslar va ularni ahamiyati

viruslardan hashorotlar kanalar va boshqa zararkunandalarga qarshi kurashda ishlatiladi. Gen muhandisligida ham viruslardan samarali foydalanilmoqda masalan avtraliyada quyonlarni ommaviy kòpayish muammosi viruslar orqali hal qilinadi. Dengizdagi kopchilik viruslar bakteriyafaglar hisoblanadi. Bakteriyafaglar dengizdagi bakteriyalarni nobut qiladi va bakteriya qoldiqlaridan qolgan organik molekulalar yangi bakteriya va suvòtlarning òsishiga ximat qiladi. Viruslar suvning gullashini sekinlashtiradi. Natijada dengiz suvòtlarining xaddan tashqari suvni egallab olishi tartibga solinadi. Shu yòl bilan viruslar fotosentezni ham tartibga solib turadi va bir yilda atmosferaga chiqayotgan karbonat agnidridni 3 gigantonnaga qisqartiradi. Genetiklar viruslardan vektor sifatida keng foydalanadilar. Bu hujayrani yot moddalar sentezlashiga majburlaydi. Xuddi shu yòl bilan viroterapiyada turli kasalliklarni jumladan saratonni davolashda foydalanilmoqda. Nanotexnologiyada ham viruslardan nanozarrachalar sifatida foydalanish yòlga qòyilmoqda. Viruslarni foydali maqasadlarda ishlatish 20 asrdan bod

13 VIRUSLARNI kelib chiqishi va evolutsiyasi.