Virusologiya fanining predmeti, o‘rganish ob’ektlari

67. Papillomavirusigabog‘liqbo‘lgansaraton. Odam papillomasi virusi (Human papillomavirus, HPV) terida va shilliq pardalarda joylashuvchi keng tarqalgan virus guruhidir. Ular jinsiy aloqa orqali yuqadi, biroq u virusga chalingan organga tegilganda ham yuqishi mumkin. 200 dan ortiq HPV turlari mavjud bo‘lib, ulardan taxminan 30tasi genital organlarni infeksiyaga olib kelishi mumkin.67. Odam papillomasi virusi (Human papillomavirus, HPV) terida va shilliq pardalarda joylashuvchi keng tarqalgan virus guruhidir. Ular jinsiy aloqa orqali yuqadi, biroq u virusga chalingan organga tegilganda ham yuqishi mumkin. 200 dan ortiq HPV turlari mavjud bo‘lib, ulardan taxminan 30tasi genital organlarni infeksiyaga olib kelishi mumkin.

Odam papilloma virusi qanchalik xavfli, mutlaqo bachadon saratoniga olib keladimi, HPV ni qanday qilib yuqtirmaslik mumkin, agar infeksiya tanaga o‘tsa, davolanish mumkinmi, bu va boshqa ko‘plab savollar ko‘pchilikni qiziqtirgan bo‘lishi mumkin. Quyida Acıbadem universitetining Atakent shifoxonasi onkoginekologi, akusher-ginekolog, professor Mehmet Faruk Kese ushbu savollarga javob beradi.

HPV juda ko‘p tarqalgan virusli infeksiyadir. Har 10 ta ayolning 8 tasi infeksiyaga chalinadi. Virus ko‘pincha o‘zini namoyon qilmaydi, organizm o‘z-o‘zidan uni yo‘q qiladi.Qanday turdagi HPV patologiyaning rivojlanishiga olib kelishi mumkin?Onkoloolligiga ko‘ra, HPV xavf darajasi bo‘yicha bo‘linadi. Saratonga olib kelishi mumkin bo‘lgan 15 turdagi HPV mavjud.Shuni ta'kidlashni istardimki, hech qanday papilloma tanada o‘z-o‘zidan paydo bo‘lmaydi, bu HPV tufayli yuzaga keladi. 90% hollarda bu past xavfdagi turlari – 6 va 11. Yuqori xavf turlari – 16 va 18 bo‘lib, ular 70-80% hollarda onkologik kasallikka sabab bo‘ladi.

Virus yallig‘lanishni keltirib chiqaradi. Saraton kasalligi ehtimoliga kelsak, xavf mavjud. Birinchi navbatda, bu chekuvchi ayollar, imunnodepressant ishlatuvchilar, ko‘p bolalarni tug‘gan ayollar, shuningdek, genetik moyilligi bo‘lganlarga taalluqlidir.Yuqori xavfli HPV bilan kasallangan ayollar orasidan uchdan bir nafarida saraton rivojlanishi mumkin. Kasallikning dastlabki bosqichida tashxis qo‘yish uchun HPV va PAP testlarni o‘tkazish tavsiya etiladi.

HPVli bemor tomonidan ishlatiladigan narsalarga tegilganda yuqtirish xavfi mavjud bo‘lsada, u minimal darajadadir. Odatda, u jinsiy aloqa orqali o‘tadi. HPV faoliyati 37 gradusda ham yo‘qotmaydi.Erkaklar orasida kasallikning tashuvchilari ko‘p. O‘tkazilgan tadqiqotlarga ko‘ra, erkaklarning 85 foizi nikohdan oldin jinsiy aloqa qilishadi. Shu bilan birga, ayollar orasida bu ko‘rsatkich 10-15 foizni tashkil etadi.Kuchli immunitet tizimi bilan organizmga tushgandan so‘ng virusning saratonga aylanishi 15 yildan 20 yilgacha davom etishi mumkin. Agar immunitet zaiflashgan bo‘lsa va davolash amalga oshirilmasa, jarayon juda tez ketadi va onkologiya 5-10 yil ichida paydo bo‘lishi mumkin.