Виждон эркинлигининг ҳуқуқий муносабатларининг таркибий қисмлари: объекти, субъектларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари

Виждон эркинлигининг ҳуқуқий муносабатларининг таркибий қисмлари: объекти, субъекти, субъектларининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари.
Виждон эркинлигининг ҳуқуқий муносабатларнинг элементлари: ҳуқуқ объекти, ҳуқуқ субъекти, юридик фактлар (ҳаракат ва ҳодисалар). .
Виждон эркинлиги ҳуқуқий муносабатлар субъектлари – ҳуқуқий муносабатларнинг субъектив ҳуқуқ ва юридик мажбуриятларга эга бўлган иштирокчилари.
Виждон эркинлиги ҳуқуқий муносабатлар субъекти – бу қонунга биноан ҳуқуққа эга бўлиш ва зиммасига юридик мажбуриятларни олиш лаёқатига эга бўлган жисмоний ёки юридик шахслар.
Жисмоний шахслар – булар муайян давлат фуқаролари, хорижий давлатлар фуқаролари, шунингдек фуқаролиги бўлмаган шахслар.
Юридик шахслар – қонун бўйича фуқаролик ҳуқуқлари ва мажбуриятларининг субъекти бўлган корхона, ташкилот ва муассасалар.
Юридик шахслар – ўз мулкида, хўжалик юритишда ва оператив бошқарувда алоҳида мол-мулкка эга бўлган ҳамда ўз мажбуриятлари юзасидан ушбу мол-мулк билан жавоб берадиган, ўз номидан мулкий ёки шахсий номулкий ҳуқуқларга эга бўла оладиган ва уларни амалга ошира оладиган, мажбуриятларни бажара оладиган, судда даъвогар ва жавобгар бўла оладиган ташкилотлар (корхона, муассаса ва б.).
Юридик шахслар мустақил баланс ёки сметага эга бўлишлари керак.
Ҳуқуқий муносабат субъектлари элементлари: ҳуқуқ лаёқати ва муомала лаёқати.
Ҳуқуқ лаёқати – шахснинг қонунда назарда тутилган субъектив ҳуқуқ ва юридик мажбуриятларга эга бўлиш лаёқати.
Фуқароларнинг ҳуқуқ лаёқати у туғилган пайтдан эътиборан вужудга келади ва вафот этиши билан тугайди.
Юридик шахсларда эса ҳуқуқ лаёқати унинг Низоми тасдиқланган пайтдан бошлаб вужудга келади.
Муомала лаёқати – фуқаро ёки юридик шахснинг ўз ҳаракатлари билан ҳуқуққа эга бўлиш ва ўзи учун мажбуриятлар яратиш қобилияти.
Муомала лаёқати – бу шахснинг ўз ҳатти-ҳаракати орқали ҳуқуқ ва мажбуриятларга эга бўлишининг қонунда белгиланган (тан олинган) имконияти. Муомала лаёқати фақат суд томонидан чекланиши мумкин.
Фуқаронинг ўз ҳаракатлари билан фуқаролик ҳуқуқларига эга бўлиш ва уларни амалга ошириш, ўзи учун фуқаролик бурчларини вужудга келтириш ва уларни бажариш (муомала лаёқати) у вояга етгач, яъни ўн саккиз ёшга тўлгач, тўла ҳажмда вужудга келади.
Субъектив ҳуқуқ – бу субъектнинг содир этиши мумкин бўлган хатти-ҳаракати тури ва ўлчови.
Субъектив юридик мажбурият – субъектнинг содир этиши лозим бўлган хатти-ҳаракати тури ва ўлчови.