Veterinariya virusologiyasi

Komplementni bog‘lash reaksiyasini bog‘lash bosqichini uzoq vaqt sovuq sharoitda olib borilsa ko‘pgina viruslarga nisbatan antitelolarning titrini aniqlash uchun ishlatish mumkin.

Biroq, KBR avvaldan mos antigenlarni o‘zlarining ko‘p mehnat qilishni va aniq miqdorda talabchanligi bilan ajralib turuvchi komponentlarni talab qiladi. Shunday bo‘lsada, amaliyotda ishlovchi mutaxasislar KBR ni qo‘yish tartibini bilishadi va diagnostik ishlarda keng foydalaniladi.
Ko‘pgina viruslarga nisbatan (quturish va chochqalarning o‘lat kasalligidan tashqari) antitelolarni titrlash bo‘yicha ishonchli natijani neytrallash reaksiyasi beradi, shuningdek, u organizmni virusdan himoya qiluvchi virus neytrallovchi antitelolarni ham topadi.
Agar unda indikator sifatida hayvonlar ishlatilsa, bu reaksiyani qo‘yish uchun bir muncha vaqt talab qilinadi.
Reaksiyani qo‘yish uchun vaqt 1-2 haftaga qisqartiriladi, indikator sifatida tovuq homilalari yoki o‘stirilgan hujayralar ishlatilgan taqdirda esa vaqt yana ham qisqaradi.
Lekin, bu so‘ngi holatda ham reaksiyani qo‘yish uchun ko‘p mehnat talab qilinadi.
Neytrallash reaksiyasi o‘zining yaxshi xususiyati tufayli zardobdagi antiteloning titrini aniqlash uchun juda ham zarur.
Juft zardobdagi antiteloning titrini aniqlagandan so‘ng, uning titrini o‘sishiga qarab natijasi izohlanadi. Birinchi zardob titriga qaraganda ikkinchi marta olingan, zardobdagi antiteloning titri 4 marta oshsa, hayvondan birinchi marta qon olingan payt yuqumli jarayonning aktiv kechishidan dalolat beradi.
Shuningdek, kasallik aynan zardobdagi antiteloni ko‘tarilishiga sababchi bo‘lgan virus bilan chaqirilgani ham aniq bo‘ladi. Serologik diagnostikaning kamchiligi uning retrospektivligida, chunki diagnoz aniqlangan payt juft zardob olingan hayvon sog‘ayib ketgan yoki o‘lgan bo‘ladi.
Lekin serologik usullar bilan qo‘yilgan diagnoz kasallik haqida ishonchli tasavvur beradi va virus kasalliklarini bartaraf qiluvchi tadbirlarni aniqlashda va epizootik holatni o‘rganishda ham katta ahamiyati bor.
(Ammo juft zardob olingan hayvonga nisbatan diagnozning ahamiyati yo‘q.)
Barcha virus kasalliklariga diagnoz qo‘yish usullari va sxemasini quyidagicha ko‘rsatish mumkin (14-jadval).
Topshiriq
Virus kasalliklarida ularning ko‘rsatgan klinik belgilariga va patologoanatomiko‘zgarishlariga qarab diagnoz qo‘yish reja jadvalini tuzish.