«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

 
 QON TIZIMI KASALLIKLARINI DAVOLASh
 
 
Reja: 
19.1. Animiya bilan kasallangan hayvonni qabo’l qilish. 
19.2. Qon ishlab chiqarilishini kuchaytiruvchi dorilar. 
Mashg’ulotning maqsadi:
talabalarga animiyalarni davolash va 
qon ishlab chiqarishni kuchaytiruvchi dorilarni kasal hayvonga 
qo’llashni o’rgatish. 
Kerakli jihoz, reaktiv va asbob-uskunalar:
temir saqlovchi 
preparatlar namunalari, steril shpris va ignalar, klinik tekshirish 
asboblari, klinik sog’lom va kasal hayvonlar, qon ishlab chiqarilishini 
kuchaytiruvchi dorilardan namunalar.
Mashg’ulotning borishi: 
Mavzu bo’yicha ma’ruza ma’lumotlari 
takrorlangach, talabalar temir saqlovchi dorilar va ularning ta’sir 
mexanizmlari, qo’llash dozalari va ularga reseptlar yozish bilan 
shug’ullanadi. Keyin kasal hayvon klinik tekshirishdan o’tkazilib 
diagnoz asoslangach, uni davolash ishlari olib boriladi. Qo’llanilgan 
dorilarga reseptlar yoziladi. 
Anemiyalar. 
Anemiya, kamqonlik (Anaemia) - qonda eritrositlar 
soni va gemoglobin miqdorining kamayishi bilan tavsiflanadigan 
patologik holat bo’lib, qonning gazlar almashinuvi funksiyasining 

---

94 
buzilishi oqibatida to’qimalarda kislorod tanqasligi kuzatiladi. Kislorod 
tanqisligi nafas harakatlari va yurak qisqarishlarining tezlashuvi, 
zahiradagi qonning tomirlarga o’tishini ko’payishi shuningdek, 
eritropoezning kuchayishi hisobiga qisman qoplanadi.
Anemiyalarning sabablari turlicha bo’lishiga qaramasdan ularning 
rivojlanishida asosiy o’rinni quyidagi ikki asosiy jarayonlar egallaydi:
1.Eritrositlarning suyak iligi imkoniyatlaridan ko’p darajada o’lishi 
va gemoglobinning kamayishi;
2.Suyak iligida eritropoezning buzilishi oqibatida eritrositlarning 
kam miqdorda hosil bo’lishi.
 
Suyak iligida qon hosil bo’lishining holatiga ko’ra, regenerator, 
giporegenerator va aregenerator anemiyalar farqlanadi.
Etiopatogenetik 
tamoyilga 
asosan 
anemiyalar 
quyidagicha 
tasniflanadi: 
1.
Postgemorragik anemiyalar - ko’p miqdorda qon yo’qotish 
oqibatida kelib chiqadi. 
2. Gemolitik anemiya - eritrositlarning ko’plab gemolizi oqibatida 
kelib chiqadi.