«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

Davolash.
Bug’oz va sut beradigan ona hayvonlar hamda yosh 
hayvonlar rasionidagi D vitaminiga boy oziqalar miqdori ko’paytirilib, 

---

174 
ochiq quyosh nurlarida yayratish tashkil etiladi. Qishlov davrida sun’iy 
lampalardan foydalanish mumkin.
Medikamentoz davolash organizmdagi D vitamini va uning faol 
shakllari tanqisligini yo’qotish hamda kalsiy - fosfor almashinuvi 
buzilishlarini ma’romlashtirishga qaratilgan bo’lishi lozim. Raxit 
ko’pincha A gipovitaminoz, alimentar anemiya kabi kasalliklar bilan 
birgalikda uchraydi. Shuning uchun davolash mulojalari tarkibiga 
retinol, temir, kobalt va boshqa elementlarni ham kiritish kerak. 
D vitamini saqlovchi preparatlar sifatida D vitaminining yog’li 
eritmasi (0,125 - 0,5%), spirtli eritmasi (0,5%), suvda eriydigan 
xolekalsiferol - lipovid preparati, kompleks preparatlardan trivit, tetravit, 
tetramag, mul’tivit, baliq yog’i kabilar tavsiyanomasiga asosan 
qo’llaniladi.
Yuqorida ko’rsatilgan preparatlar oziqa bilan yoki parenteral yo’llar 
bilan 10 - 15 kun davomida qo’llaniladi. Ularning dozasini belgilashda 
tarkibidagi D vitaminining miqdori hisobga olinadi. Parenteral usullar 
bilan yuborilganda xolekalsiferolning dozasi 100 - 150 HB/kg ni tashkil 
etadi. Og’iz orqali qo’llanilganda buzoqlar uchun 200 - 250 HB/kg ni, 
6-oylikkacha toylar uchun 10000 - 20000, 6 oylikdan katta toylar uchun 
20000 - 50000 HB/kg ni, cho’chqa bolalari va qo’zilar uchun 5000 - 
10000, it bolalari uchun 500 -1000 HB/kg ni tashkil etadi. 
Vitaminoterapiyadan 
tashqari 
mineral 
moddalar 
saqlovchi 
preparatlar, suyak, go’sht - suyak uni, suyak kuli, oziqabop presipitat, 
monokalsiyfosfat kabilar tavsiya etiladi. Mineral qo’shimcha sifatida 
faqat kalsiy karbonatni (bo’r) tavsiya etish maqsadga muvofiq emas. 
Chunki, uning tarkibida faqat kalsiy bo’lib, organizmning boshqa 
osteogen mineral moddalarga bo’lgan ehtiyojlarini qondirmaydi.
Rasionga fosforli qo’shimchalardan kiritiladi. Fosfosan preparati 0,1 
- 0,4 ml/kg dozada vena qon tomiriga yoki ichirish uchun tavsiya etiladi. 
Kobal’t xlorid, temir sulfat, mis sulfat kabi mikroelementlarning 
preparatlari premikslar holida qo’llaniladi.