«veterinariya» ixtisosligi bo’yicha oliy o’quv yurtlari uchun qo’llanma

 

---

153 
Dispepsiya (nospesifik diareya)
- yosh hayvonlarning o’tkir 
kechadigan kasalligi bo’lib, hazm va modda almashinuvi jarayonlarining 
buzilishi, organizmning suvsizlanishi va intoksikasiyasi bilan o’tadi. 
Asosan buzoqlar va cho’chqa bolalari, qisman qo’zilar va toylar 
kasallanadi. 
Sabablari
. Dispepsiya polietiologik kasallik bo’lib, asosiy 
omillarga qo’yidagilar kiradi: a) bo’g’oz hayvonlarni noto’g’ri 
oziqlantirish; b) bo’g’oz hayvonlarni o’z vaqtida sutdan chiqarmaslik; v) 
bo’g’oz hayvonlar organizmiga zaharli moddalarning tushishi; g) 
bo’g’oz hayvonlarning gipoksiyasi va gipokineziyasi; d) yosh 
hayvonlarni saqlash va oziqlantirishda zoogigiyenik qoidalarning 
buzilishi; ye) yangi tug’ilgan hayvonlarga mastit bilan kasallangan ona 
hayvon sutining berilishi; j) zoogigiyenik – sanitariya talablariga ega 
bo’lgan tug’ruqxonalarning bo’lmasligi.
Bu 
omillardan 
tashqari, 
ko’pchilik olimlarning mulohaza 
qilishlaricha, ona hayvon uviz sutining tarkibida hazm a’zolarining 
antigenlariga nisbatan sensibillangan antifermentlar, autoantitelalar va 
limfositlarning bo’lishi oqibatida 
autoimmun dispepsiya
, hazm tizimi 
sekretor a’zolarining yaxshi rivojlanmaganligi tufayli 
fermentodefisit
 
dispepsiya
, o’z vaqtida sifatli uviz qabul qilmaganligi tufayli 
immunodefisit dispepsiya
va sifatsiz uviz berilishi, oziqlantirish 
rejimining buzilishi tufayli 
alimentar dispepsiya
kelib chiqishi mumkin.
Kuzatishlarimizda bo’g’oz sigirlarning mikroelementozlar bilan 
kasallanishi oqibatida ulardan tug’ilgan buzoqlar orasida dispepsiyaning 
nisbatan ko’p qayd etilishining guvohi bo’ldik. Bo’g’oz sigirlarga 2 oy 
davomida mikroelementlarning tuzlari omixta yemlarga aralashtirilgan 
holda berilganda buzoqlarning dispepsiya bilan kasallanish foizining 
kamayishi qayd etildi.