«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

PILOKARPIN
Farmakodinamikasi. Pilokarpin gidroxloridi M-xolinomimetik vositalari turkumiga kiradi. Ta’sir mexanizmi periferik M-xolinoretseptorlarni qo‘zg‘alishi bilan bog‘liq, bu rangdor pardaning doira mushagini va siliar mushakni qisqarishini chaqiradi, qorachiqni torayishi va ko‘zning old kamerasining burchagini ochilishi, ko‘z ichki suyuqligining oqib chiqishini yaxshilanishi bilan birga kechadi, bu umuman olganda ko‘z ichki bosimini pasayishini chaqiradi va ko‘z to‘qimalaridagi trofik jarayonlarni yaxshilaydi. Oftalmotonusni pasayishi 3-4 mm sim. ust. yetadi.
Farmakokinetikasi. Kon’yunktivaga tomizilganida pilokarpin gidroxloridi shox qavati orqali o‘tadi va ko‘zning shishasimon tanasida 30-40 minutdan keyin maksimal to‘planadi. Ko‘zdan yarim chiqarilish davri 1,5-2 soat, shunga qaramasdan preparatni ko‘zning ichki bosimi darajasiga ta’siri 4-8 soat davomida kuzatiladi. Pilokarpin gidroxloridi ko‘z to‘qimalarida metabolizmga uchramaydi, ko‘z ichki suyuqligi bilan birga chiqariladi, qon zardobi va jigarda gidroliz yo‘li bilan faolsizlantiriladi. Plazmadan yarim chiqarilish davri 30 minutni tashkil qiladi.
Qo‘llanilishi. Birlamchi va surunkali ochiq burchakli glaukoma. Yopiq burchakli glaukomaning o‘tkir xuruji. Surunkali yopiq burchakli glaukoma (jarrohlik aralashuvigacha). Ikkilamchi glaukoma (to‘rsimon qavatning markaziy venasining trombozi, to‘rsimon qavat arteriyasini o‘tkir tutilishi, ko‘ruv nervining atrofiyasi, to‘rsimon qavatni pigmentli degeneratsiyasi, shishasimon tanaga qon quyilishi natijasidagi). Midriatiklar dozasi oshirib yuborilganida, tashxis qo‘yish maqsadida va jarrohlik aralashuvlari vaqtida ko‘z qorachig‘ini toraytirish zaruratida (yuqori darajali miopiyasi bo‘lgan shaxslardan tashqari) qo‘llanadi.
Nojo‘ya ta’sirlari. Pilokarpinni qo‘llash vaqtida quyidagilar rivojlanishi mumkin:

• 
  mahalliy nojo‘ya ko‘rinishlar: mioz, ko‘zda qisqa muddatli og‘riq, uni qizarishi, akkomodatsiya spazmi turg‘un mioz oqibati sifatida (sutkaning tungi davrida), ko‘rish o‘tkirligini pasayishi, chekka va paraorbital sohalarda bosh og‘rig‘i, ko‘z yoshi oqishini kuchayishi, allergik kon’yunktivit va qovoqlar terisining dermatiti, yuzaki keratit, ko‘z sohasida qichishish, miopiya, fotofobiya, kon’yunktiva giperemiyasi, shox pardani shishi va eroziyasi, siliar mushakning spazmi; ba’zida – to‘rsimon qavatni ko‘chishi;
  
• 
  tizimli nojo‘ya ko‘rinishlari juda kam rivojlanadi: bronxospazm, bosh og‘rig‘i, bosh aylanishi, gipersalivatsiya, rinoreya, o‘pkalar shishi, arterial bosimni oshishi, bradikardiya, tomirli buzilishlar, arterial gipotenziya, kuchli terlash, ko‘ngil aynishi, qusish, diareya;
  
• 
  uzoq muddatli davolash follikulyar kon’yunktivitga, qovoqlarning kontakt dermatitiga, keratopatiyaga, kataraktaga, ko‘z gavharini qaytuvchi xiralashishiga, kon’yunktiva to‘qimasini o‘zgarishiga olib kelishi mumkin.