«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

1. M- va N- xolinoretseptorlarga ta’sir etuvchi moddalar:
M-, N- xolinomimetiklar
M-, N- xolinoblokatorlar
2. Xolinesterazaga qarshi moddalar — bilvosita M- va N- xolinomimetiklar.
3. M- xolinoretseptorlarga ta’sir etuvchi moddalar:
M- xolinomimetiklar
M- xolinoblokatorlar
4. N- xolinoretseptorlarga ta’sir etuvchi moddalar: N- xolinomimetiklar N- xolinoblokatorlar
N- xolinoblokatorlar, gangliylarni falajlovchi — gangliyablokatorlariga hamda skelet mushaklarini falajlovchi — miorelaksantlarga bo‘linadi.
Xolinergitik moddalarni tasniflashda, ularning aniq bir xolinoretseptorlarga yo‘naltirilgan ta’sirini hisobga olgan holda amalga oshiriladi. Ushbu holatlardan kelib chiqqan holda xolinergik moddalar qo‘yidagi guruhlarga bo‘linadi
1.M va H – xolinoretseptorlarga ta’sir ko‘rsatuvchi moddalar

1. 
   to‘g‘ridan – to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatuvchi markaziy asab xolinomimetiklar: asetilxolin, karboxolin;
   
2. 
   to‘g‘ridan – to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatmaydigan M- H - xolinomimetiklar: (xolinestrazaga qarshi moddalar): prozerin, fizostigmin salitsilat, galantamin gidrobromid;
   
3. 
   M va H –xolinoblokatorlar ( ta’sirotlarni to‘sib, o‘rab oluvchi moddalar): tropatsin.
   

2. M – xolinoretseptorlarga ta’sir ko‘rsatuvchi moddlar;
2.1. M- xolinomimetiklar: pilokarpin gidroxlorid, aseklidin, arekolin gidrobromid;
2.2. M- xolinoblokatorlar: atropin sulfat, platifilin gidrobartrat.
3. H- xolinoretseptorlarga ta’sir ko‘rsatuvchi moddalar;
3.1 H – xolinomimetiklar (ikki tomonlama ta’sir ko‘rsatuvchi ganglionar modda): nikotin, lobelin gidroxlorid, sititon.
3.2.H- xolinoblokatorlar:
3.2.1.Vegetativ gangliyalardan chiquvchi H- xolinoretseptorlarni blokada ( o‘rab oluvchi) qiluvchi moddalar (gangliya blokatorlar): benzogeksoniy, paxikarpin gidroiodid, pentamin;
3.2.2.Sklet mushaklari N-xolinoretseptorlarini blokada qiluvchi moddalar ( periferik ta’sirga ega miorelaksantlar)