«veterinariya farmatsevtikasi» kafedrasi

ADRENOMIMETIKLAR
Moddalar tanlab α₁- va β₂ — adrenoretseptorlarni qo‘zg‘atib, asosan yurakka, bronxlarga va qon tomirlarga ta’sir ko‘rsatadi. Yurak va yurakning o‘tkazuvchan tizimidagi β — adrenoretseptorlarni qo‘zg‘atib yurak kuchini, urish tezligini, atrioventrikulyar o‘tkazuvchanligini, avtomatizmini, sistolik bosimini oshiradi. Shuningdek qon tomirlarda joylashgan β₂ — adrenoretseptorlarni qo‘zg‘atib, ularni kengaytiradi, diastolik bosim pasayadi. Natijada chetda joylashgan qon tomirlarning umumiy qarshiligi pasayib, venalar qisqaradi.
Adrenergik sinapslarni qo‘zg‘atuvchi moddalar quyidagi guruxlarga bo‘linadi.
1.To‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir ko‘rsatish xususiyatiga ega bo‘lgan, universal adrenomimetiklar- adrenalin gidroxlorid
2. To‘g‘ridan-to‘g‘ri ta’sir etmaydigan, universal adrenomimetiklar (simptomatiklar)- efedrin gidroxlorid.
3. α-adrenomimetiklar (α₁ va α₂) naftizin, mezaton, domitor, domosedan
4. β- adrenomimetiklar (β₁ va β₂) izadrin, dobutamin, terbutamin
5. tug‘ridan – tug‘ri ta’sirga ega bo‘lgan unirversal adrenoblokatorlar – proksodolol
6. α- adrenoblokotorlar (α₁ va α₂)- digidroergotoksin, prozozin, yoximbin
7. β- adrenoblokotorlar (β₁ va β₂) uteroton, atenolol, butaksomin.
8. Simpatolitiklar – oktadin, rezerpin
Simpatik asab tizim qo‘zg‘atuvchilari quyidagi ta’sirlarni namoyon qiladi.

1. 
   Ko‘z qorachig‘ini kengaytiradi
   
2. 
   Sekresiya suyuqligini quyuqlashtiradi.
   
3. 
   Yurakni qisqarish kuchi va sonini oshirib, arteriya qon bosimini oshiradi.
   
4. 
   Bronxlarni kengaytiradi.
   
5. 
   Teri osti va ichki organlar qon tomirlarini qisqartiradi, sklet mushaklari, yurak, miya va o‘pka qon tomirlarini kengaytiradi.
   
6. 
   Oshqozon-ichak tizimi motorikasi va peristaltikasini pasaytiradi.
   
7. 
   Oshqozon, ichaklar, bronxlar va ter bezlaridan shira ajralishini pasaytiradi.
   

Asosan α-adrenoretseptorlar-paylarda,teri qon tomirlarida, shilliq pardalarda, ichki organlarda va bachodonda joylashgan bo‘ladi.
β- adrenoretseptorlar-yurakda, bronxlarda, sklet mushaklari, yurak, bosh miya, upka qon tomirlarida va bachodonda bo‘ladi.