Va’z,voiz,va’zxonlik

Og‘zaki nutqda fonetik, leksik, grammatik normalar. O‘zbek adabiy tili normalari imiy asarlarda quyidagicha tasnif qilinadi: 1. Leksik-semantik normalar – so‘z qo‘llash normalari. 2. Tlaffuz normalari. 3. Aksentologik (urg‘uni to‘g‘ri qo‘llash) normalari. 4. Fonetik normalar. 5. Grammatik (morfologik va sintatktik) normalar. 6. So‘z yasalish normalari. 7. Imloviy normalar. 8. Yozuv(grafika) normalari. 9. Punktuatsio normalar. 10. Uslubiy normalar.

Bu normalarning barchasi ham muhim. Ammo nutq jarayonida fonetik, leksik, morfologik, sintaktik normalarga rioa qilmaslik oqibatida nutqiy g‘alizliklar kelib chiqishi mumkin. Shunga ko‘ra yuksak nutqiy madaniyatga erishaman degan har bir ziyoli bu normalarni chuqur o‘zlashtirishi, ularga o‘z nutqida qati’y rioya etmog‘I lozim bo‘ladi.

Adabiyotlar

1. Абдураҳмонов Ғ., Мамажонов С. Ўзбек тили ва адабиёти. –T.: Ўзбекистон, 2002, 3-46-б.

1. Бегматов Э. Ҳозирги ўзбек адабий тилининг лексик қатламлари. –T.: Фан, 1985.

2. Mahmudov N. O‘qituvchining nutq madaniyati. –T.: Alisher Navoiy nomidagi milliy kutubxona nashriyoti, 2007.

3. Муҳаммаджонова Г. Ўзбек тили лексикаси тараққиётининг баъзи масалалари. –T.: Фан, 1982.

4. Шоабдураҳмонов Ш., Асқарова М., Ҳожиев А., Расулов И., Дониёров Х. Ҳозирги ўзбек адабий тили. I қисм. –T.: Ўқитувчи, 1980, 5-24-б.

5. Элмуродов Н. Ўқитувчининиг нутқ маданияти. – Самарқанд: 2003. 6. Қўнғуров Р., Бегматов Э., Тожиев Ё. Нутқ маданияти ва услубияти

асослари. –T.: Фан, 1992.

7. Қудратов T. Нутқ маданияти асослари. –T.: Ўқитувчи, 1993.

8. Ҳожиев А. Ўзбек тилининг лингвистик луғати. –T.: ЎзР МЭ, 2002.