Вазирлиги тошкент молия институти

Халқаро фуқаро авиацияси ташкилоти.
Фуқаро авиацияси соҳасида 
халқаро ташкилот тузиш ғояси, XX асрнинг биринчи йиллариданоқ айнан 
ҳаво транспортининг тез ривожланиши билан бирга вужудга келган эди. 
Ушбу соҳада биринчи халқаро ташкилот бу 1909 йилда ташкил этилган 
Аэронавтика бўйича халқаро комиссия эди. 1919 йилда эса биринчи 
ҳукуматлараро ташкилот–Ҳавода юк ташиш бўйича халқаро ассоциация 
таъсис этилади. 1925 йилда Халқаро хусусий ҳуқуқ Конгрессида Ҳаво ҳуқуқи 
бўйича экспертлар–юристлар халқаро техник қўмитаси ташкил этилади. 
Халқаро фуқаро авиацияси ташкилотининг мақсади ва вазифалари халқаро 
ҳаво транспортининг ривожланишига, режалаштиришга кўмаклашувчи 
халқаро аэронавигация методлари ва тамойилларини ишлаб чиқишдир. Булар 
қуйидаги мақсадларда: 
а) халқаро фуқаро авиациясининг хавфсиз ва тартибли ривожланишини 
таъминлаш;
б) тинч мақсадларда ҳаво кемаларини эксплуатация ва конструкция 
маҳоратини рағбатлантириш; 
в) халқаро фуқаро авиацияси учун аэронавигацион воситалар аэропортлар 
ҳамда ҳаво трассаларини тараққиётини рағбатлантириш; 
г) дунё халқларини тинч, маромий, самарали ва арзон ҳаво транспортига 
бўлган эҳтиёжини қондириш; 

---

192 
д) ўйланмаган, мақсадга мувофиқ бўлмаган рақобат натижасида келиб 
чиқиши мумкин бўлган иқтисодий йўқотишларнинг олдини олиш; 
е) келишув тузаётган давлат ҳуқуқларини ҳурмат қилишини таъминлаш ва 
халқаро ҳаво алоқаларида эгалланган авиамуассасалардан фойдаланиш 
ҳуқуқини адолатли тақсимланишини назорат қилиш; 
ж) шартномада қатнашаётган, келишувдаги давлатларга нисбатан 
камситишлардан қочиш; 
и) халқаро аэронавигацияда парХССТларнинг хавфсизлигига интилиш; 
к) халқаро аэронавигациянинг барча аспектларида ривожланишга умумий 
ёрдам кўрсатиш.
Халқаро ҳаво транспорти ассоциацияси
(ХҲТА). 1945 йилда ташкил 
этилган ноҳукуматлараро ташкилот бўлиб, 70 мамлакатнинг 200га яқин 
авиакомпанияларини ўзида бирлаштиради. Ассоциация мақсади ва 
вазифалари унинг Устави 3-моддасида белгиланган бўлиб, қуйидагилардан 
иборат:
а) дунё халқлари манфаатлари юзасидан хавфсиз бир маромдаги ва арзон 
ҳаво транспортини ривожлантиришга кўмаклашиш; 
б) авиакорхоналарнинг тижорат фаолиятларини рағбатлантириш; 
в) улар томонидан иқтисодий натижаларни кўтаришга қаратилган 
тадбирларни қўллаб-қувватлаш ва бошқалар.