Вазирлиги тошкент давлат иқтисодиёт университети

 
«Меҳнат иқтисодиѐти» фанининг мақсади
- 
бу ижтимоий 
жараѐнларни ўрганиш, таҳлил қилиш, тартибга солиш, бошқариш, 
1
Ўзбекистон Миллий Энциклопедияси, 5-том.

---

10 
режалаштириш 
ва 
истиқболлаштириш 
асосида 
ижтимоий-меҳнат 
муносабатларини такомиллаштириш бўйича хулоса ва тавсиялар ишлаб 
чиқишга ўргатишдан иборат.
 
 
Ахборотлар тўплаш ва таҳлил қилиш учун «Меҳнат иқтисодиѐти»да 
қуйидаги усуллар кенг қўлланади: 
тенглаштириш ва тақосслаш; 
гуруҳлаш ва кузатиш; 
статистик таҳлил; 
фактлар тўплаш; 
иқтисодий-математик; 
эксперт баҳолаш; 
социологик тадқиқот; 
хулоса чиқариш. 
Шуни таъкидлаш зарурки, «Меҳнат иқтисодиѐти» доирасида 
ўтказиладиган тадқиқотлар ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг илмий 
асосланган дастурларини ишлаб чиқиш, ходимларнинг меҳнат фаолиятига 
доимий ҳамроҳлик қилувчи ижтимоий муаммолар ва зиддиятларни ҳал этиш 
учун зарур бўлган ва етарли даражада ишончли ахборотларни беради. Шундай 
қилиб, «Меҳнат иқтисодиѐти ва социологияси», бир томондан, реал мавжуд 
бўлган воқелик ҳақидаги билимларни кенгайтиришга, иккинчи томондан, 
меҳнат соҳасида кечадиган янги алоқалар ва жараѐнларни қарор топтиришга 
кўмаклашади. 
1.2. «Меҳнат» ҳақидаги асосий тушунчалар 
Меҳнат тушунчаси физиологик нуқтаи назардан айтилганда, бу – 
организмда йиғилиб қолган ҳаѐт энергияси туфайли содир бўладиган асаб ва 
мушаклар ҳаракати ҳамда оқсил моддаларнинг механик ишга киришув 
жараѐнидир. 
Айни вақтда меҳнат – бу, мураккаб ижтимоий-психологик жараѐн 
бўлиб, у кишиларнинг яшаши учун шарт бўлган абадий табиий заруриятдир. 
Меҳнат инсон билан табиат ўртасида содир бўладиган шундай жараѐнки, унда 
инсон ўзининг фаолияти билан ўзи ва табиат ўртасидаги моддалар 
алмашинувини бевосита ифодалайди, тартибга солади ва назорат қилади.