Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Tartibga soluvchi statistnk vazifalami yechishni tashkil qilish
Tartibga soluvchi vazifalar Statistik hisobotlar ma’lumotlari va statistikaning ayrim sohalarida o'tkaziladigan turli Statistik tadqiqotlar ma’lumotlarini ishlab chiqishni ta’minlovchi AEICh yordamida yechiladi. Ko’pgina hollarda turli AEICh Statistik hisobotning shakllaridan birini ishlab chiqadi. Ammo ulardan ba’zilari o‘z tarkibiga Statistik hisobotning o’zaro shakllarini ishlab chiqishni amalga oshiruvchi bir necha texnologiyalami birlashtiradi.
Davlat statistika qo’mitasida AEIChning ikki turi faoliyat yuritmoqda, ular shartli ravishda tizimli va mahalliy AEICh deb ataladi. Tizimli AEIChdan darajalar o’rtasidagi texnik manbalar va aloqa kanallari bo’yicha ma’lumotlami almashtirish bilan ushbu vazifani yechishda ishtirok etuvchi turli darajalardagi namunaviy axborot texnologiyalaridan foydalaniladi.




518


17 - bob. Statistikaning avtomatlashtirilgan axborot tizimlari va texnologiyalari


Mahalliy AEIChlar (ular odatda boshqaruvning yuqori darajasi uchun ishlab chiqiladi) Statistik vazifaning avtomatlashtirilgan yechimini ta’minlaydi, ularda korxona va tashkilotlaming birlamchi hisobotlari darhol Davlat statistika qo‘mitasi Bosh hisoblash markaziga yuboriladi.
Hozirgi vaqtda AEIChdan foydalanish asosan tizimli xarakterga ega, bu bir qator sabablar bilan belgilanadi:
Birinchidan, tartibga soluvchi vazifalarni yechishda Davlat statistika qo‘mitasining turli darajadagi hisoblash qurilmalari ishtirok etadi.
Ikkinchidan, AEIChning faoliyat yuritish texnologiyasi Statistik hisobotlar quyi darajadagi korxonalar va tashkilotlardan birlamchi hisobotlarni kelib tushishidan boshlab, Davlat statistika qo'mitasning yuqori darajada yig'ma hisobotlarni (jadvallami) ishlab chiqishiga qadar bo'lgan barcha bosqichlami qamrab oladi. Bunda har bir keyingi darajadagi texnologiya oldingi darajadagi texnologiyaning mantiqiy davomi bo'ladi.
Pochta hisoboti uchun tizimli AEIChdan foydalanishning namunaviy texnologik tadbirlari misolida tartibga soluvchi Statistik vazifalarni yechish texnologiyasini namoyish qilamiz.