Vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot universiteti

Elektron jadvallar - jadval ko’rinishida berilgan ma’lumotlami saqlash va qayta ishlashga mo‘ljallangan dasturiy vositalardir. Elektron jadvallar ikki o‘lchovli massivlar bo’lib, ustunlar va satrlardan tarkib topgan. Elektron jadvallar loyihalashtiruvchi dasturiy vositalami jadval protsessorlari deb ham ataladi. Ular faqat jadvallar yaratibgina qolmay, balki jadvaldagi ma’lumotlami qayta ishlashni avtomatlashtirish imkonini beradi. Bundan tashqari elektron jadvallar yordamida turli iqtisodiy, buxgalteriya va injenerlik hisob-kitoblarini bajarish, turli ko’rinishdagi diagrammalami qurish, murakkab iqtisodiy tahlil o'tkazish, turli xo'jalik vaziyatlarini modellashtirish va optimal yechimini topish mumkin.
Jadval protsessorlarining funksiyalari turli tumandir:

• 
  elektron jadvallami yaratish va tahrir qilish;
  
• 
  elektron jadvallami bezash va chop etish;
  
• 
  formulalar orqali bog‘langan ko‘p jadvalli hujjatlami yaratish;
  
• 
  diagrammalami ko'rish, ulami o‘zgartirish va iqtisodiy masalalami grafik usullarda yechish;
  
• 
  elektron jadvallar bilan ma’lumot bazasi kabi ishlash: jadvallami saralash va ma’lumotlami so‘rovga muvofiq tanlash;
  
• 
  jamlovchi va yakuniy jadvallar yaratish;
  
• 
  ma’lumotlami Statistik qayta ishlash.
  

Jadval ko'rinishidagi hujjatlar ixtiyoriy turdagi korxonada hujjat aylanishining katta qismini tashkil qiladi. Shuning uchun ham elektron jadvallar iqtisodiy axborot tizimlarini yaratish va ishlatishda katta ahamiyatga ega. Jadval protsessorlari asosan bajaradigan funksiyalari to‘plami va interfeysning qulayligiga ko‘ra farqlanadi.
Microsoft'>Super Cale, Visi Cale, Lotus, Quattro Pro va Microsoft firmasi mahsuloti MS Excel kabi jadval protsessorlari dunyoda keng tarqalgan bo‘lib, ulaming bir necha versiyalari mavjud.
Elektron jadval yaratishdagi istiqboldagi yo’nalishlar asosiy yaratuvchi firmalar tomonidan turlicha aniqlangan. Microsoft firmasi Excel ADPning funksional vositalari to‘plamini yaxshilashga asosiy e’tibomi qaratgan

§7.1. Firmaning ishlab chiqarish xarajatlarini elektron jadvalda tahlil qilish 221 va bunda shubhasiz uning mahsuloti boshqa elektron jadvallar orasida peshqadamlik qiladi. Excel ADPda ko‘p funksiyalar boshqa elektron jadvallarga nisbatan mukammal ishlangan. Bundan tashqari Excel ADPda massivlarni ishlatish imkoni - ko‘p masalalarni yechishda samarali formulalar yechimini ta’minlaydi. Formulalar va funksiyalarda diapazonlar nomini qo‘llash esa jadvallar bilan ishlashda katta qulaylik yaratadi.