Вазирлиги Самарқанд иқтисодиѐт ва сервис институти

 
2.Бизнес-режа таркибида молия режасининг аҳамияти ва 
вазифалар 
 
Ишлаб чиқариш режаси. Бу ерда асосий вазифа шерикларга 
(ҳамкорларга) ҳақиқатда зарур бўлган маҳсулотни, керак миқдорда ва сифатда, 
керакли муддатларда ишлаб чиқара олиш имкониятингизни исботлаб 
беришингиз зарур. 
Сиз қуйидаги саволларга жавоб топишингиз керак: 
- маҳсулотингиз эски ишлаб тўрган корхонада ишлаб чиқариладими ѐки 
янги корхонадами? 
- бунинг учун қандай ишлаб чиқариш қувватлари зарур бўлади ва улар 
ҳар йили 
қанчага кўпайиб боради? 
- қандай дастгоҳлар зарур бўлади ва улар қаердан келтирилади? 
- ишлаб чиқариш алоқадорлиги мўлжалланганми ѐки йўқми ва ким 
билан? 

---

150 
Режанинг бу қисмидаги маълумотларни 2-3 йилга берилса яхши бўлади. 
Бу режада - бўладиган харажатларни ҳисоблаб уни баҳолаш ҳам зарур. Бу эрда 
табиатни муҳофазаси учун чиқиндиларни утилизатсия қилиш учун керак 
бўладиган харажатлар ҳам эсдан чиқмаслиги керак. 
Молия режасида аввалги режаларнинг маълумотларини умумлаштириб, 
бир қанча ҳужжатлар тайѐрлаш зарур: 

ишлаб чиқариб сотиладиган маҳсулот ҳажмини чамалаб чиқиш; 

пул маблағлари харажати ва тушумини баланси; 

даромад ва харажатлар жадвали; 

корхона активи ва пассивининг умумий баланси; 

зарарсиз ишлашга эришиш графиги. 
Бу хил маълумотлар дунѐ амалиѐти стандартларига мос келади. Ҳозир 
бизда ҳам бу хил шаклда ҳисобот бериш ва режалаштириш ишлари, Европа 
бухгалтерия ҳисобини қўллаш амалга оширилган. 
Ўз-ўзини текшириш учун саволлар 
1. Бизнес-режанинг тахминий тузилиши нимадан иборат бўлиши 
мумкин? 
2. Бизнес-режа тузишда қайси саволларга эътибор қаратилади? 
3. Бизнес режани тузишда қандай стандартлар амал қилади? 
Топшириқлар 
1. Бизнес режа тахминий таркибини тавсифлаб беринг. 
2. Бирон бир маҳсулотни ишлаб чиқиш бўйича бизнес-режа тузинг. 

---

151